SŁOŃ AZJATYCKI: CHARAKTERYSTYKA, SIEDLISKO, ROZMNAŻANIE - BIOLOGIA - 2025

Słonia Azji (elephas maximus) jest ssak, która należy do rzędu Proboscidea. Mężczyźni mają kły, podczas gdy kobiety ich nie mają. Jedną z cech tego gatunku są jego uszy. Są mniejsze niż słonie afrykańskie i mają charakterystyczny kształt wachlarza.

Ma długą, wąską twarz i dużą głowę, na której opiera się stosunkowo krótka szyja. Czaszka składa się z wielu dużych zatok, które zmniejszają ciężar tej kostnej struktury. Jeśli chodzi o czoło, jest bulwiaste, ponieważ są tam duże piersi.

Słoń azjatycki. Źródło: Diego Delso

W stosunku do kończyn stanowią sztywny filar, który podtrzymuje ogromną masę słonia azjatyckiego. Podobnie, zdecydowana większość ubytków w szpiku kostnym nóg została zastąpiona gąbczastymi kościami.

Przyczynia się to w znacznym stopniu do dużej siły, jaką zwierzę ma w kończynach, a także czyni je znacznie lżejszymi, ułatwiając w ten sposób ich ruch.

Elephas maximus zamieszkuje fragmentaryczne obszary półzimozielonych lasów i łąk w niektórych krajach azjatyckich. Niektóre z tych narodów to Bhutan, Indie, Sri Lanka, Sumatra i Nepal.

Ewolucja

Wcześniej przyjęto hipotezę, że zarówno słonie azjatyckie, jak i afrykańskie pochodzą z Azji. Jednak pierwsze skamieniałości odpowiadające rzędowi Proboscidea znaleziono w Afryce.

Moeritherium

Najstarszym przodkiem jest Moeritherium, które żyło w eocenie, około 35 do 50 milionów lat temu. Szczątki kopalne znaleziono w Egipcie. Członkowie tego wymarłego rodzaju byli niewielkich rozmiarów, mierząc około 70 centymetrów wzrostu. Jego nos był podobny do nosa tapira.

Zdaniem ekspertów jest prawdopodobne, że ssak ten spędzał większość czasu na bagnach i rzekach. Jeśli chodzi o zęby, jego kształt sugeruje, że żywił się miękką roślinnością.

Palaeomastodon

Innym przodkiem członków zakonu Proboscidea jest Palaeomastodon. Żył w Afryce, w eocenie i dolnym oligocenie, 35 milionów lat temu. Miał od 1 do 2 metrów wysokości i ważył prawie 2 tony.

Jego nos był długi, w kształcie tułowia. W obu szczękach siekacze zostały rozwinięte i zamienione w kły. W stosunku do swojego siedliska żył w wodzie lub na brzegu jeziora lub rzek.

Gomphotherium

Ten wymarły obecnie rodzaj składa się z ssaków trąbowatych, które żyły na początku miocenu i pliocenu. Zamieszkiwali regiony, które obecnie tworzą Europę, Amerykę Północną, Azję i Afrykę.

Siedlisko i dystrybucja

- Dystrybucja

Wcześniej słoń azjatycki zamieszkiwał od zachodniej Azji po subkontynent indyjski. Mieszkał również w Azji Południowo-Wschodniej, w tym na Jawie, Sumatrze i Borneo, oraz w Chinach, aż do Jangcy-Kiang. Zasięg ten obejmował około 9 mln km2.

Wiele z tych populacji wymarło, na przykład na Jawie, w zachodniej Azji i w większości Chin. Obecnie Elephas maximus występuje w podzielonych populacjach, o powierzchni około 486 800 km2.

Tak więc występuje w Bhutanie, Bangladeszu, Indiach, Sri Lance, Kambodży i Nepalu. Mieszka również w Chinach, Sumatrze i Kalimantanie (Indonezja), Laotańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, Sabah i Malezji Półwyspowej (Malezja), Birmie, Wietnamie i Tajlandii.

Indie i Sri Lanka

W Indiach gatunek występuje w czterech obszarach: północno-wschodnim, środkowym, północno-zachodnim i południowym. Region północno-wschodni rozciąga się od Nepalu po zachodni Assam, wzdłuż całych Himalajów. Na południu występuje w izolacji w Tripura, Manipur, Mizoram, Manipur oraz w dolinie Barak w Assamie.

Środkowe Indie mają odrębne społeczności w stanach Bengal, Orissa i Jharkhand. Na północnym wschodzie gatunek ten występuje w sześciu izolowanych populacjach, położonych u podnóża Himalajów.

W porównaniu do Sri Lanki, dziś słonie azjatyckie są ograniczone do nizin w suchych regionach, z niewielkimi populacjami w obszarze Sinharaja i Peak Wilderness.

Nepal i Bhutan

W Nepalu Elephas maximus jest ograniczony do niektórych obszarów chronionych na granicy z Indiami: Royal Chitwan National Park, Royal Bardia National Park, Parsa Wildlife Reserve i Royal Suklaphanta Wildlife Reserve i ich otoczenia.

Wszystkie populacje tego gatunku występujące w Bhutanie występują na granicy z Indiami.

Bangladesz i Myanmar

W Bangladeszu słoń azjatycki występuje w Chittagong i New Samanbag. Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony w Birmie, ale jest bardzo rozdrobniony. Niektóre obszary, w których żyje, to Wzgórza Tenasserim, Pegu Yoma i centrum kraju.

Tajlandia i Kambodża

W stosunku do Tajlandii gatunek ten występuje w górach położonych na granicy z Birmą, gdzie na południu występuje kilka małych i podzielonych populacji. W Kambodży Elephas maximus żyje głównie na obszarach górskich w południowo-zachodniej części kraju oraz w prowincjach Ratanakiri i Mondulkiri.

Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna i Wietnam

W Laotańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej (lub po prostu Laosie) słonie azjatyckie są szeroko rozpowszechnione na obszarach leśnych, zarówno na nizinach, jak i na wyżynach. Do ważnych regionów, w których zamieszkuje ten gatunek, należą Xaignaboli, Mekong, Nakai, Phou Phanang, Phou Xang He i Phou Khao Khoay.

W Wietnamie mieszka tylko niewielka populacja. W południowych i centralnych obszarach kraju zamieszkują prowincje Dak Lak, Quang Nam, Nghe An, Ha Tinh i Dong Nai.

Chiny i Malezja

Wcześniej w Chinach gatunek ten był szeroko rozpowszechniony na południu kraju. Dziś zamieszkuje prawie wyłącznie w prowincji Yunnan, a konkretnie w Simao, Xishuangbanna i Lincang. W Malezji półwyspowej występuje w stanach Pahang, Johor, Perak, Kelantan, Kedah, Terengganu i Negeri Sembilan.

Borneo i Sumatra

Ze względu na ograniczone położenie na Borneo, które ogranicza się do północno-wschodnich nizin, niektórzy specjaliści argumentują, że takie populacje są wprowadzane. Jednak analiza genetyczna pokazuje, że słonie borneańskie są genetycznie różne.

Może to oznaczać kolonizację, która miała miejsce w plejstocenie, wraz z późniejszą izolacją.

Na Sumatrze w Indonezji małe społeczności są poważnie zagrożone. Jednak według badań ta wyspa jest prawdopodobnie domem dla niektórych z największych populacji, które istnieją poza Indiami.

- Siedlisko

Słonie azjatyckie są zwierzętami ogólnymi i występują na łąkach, w lasach półzimozielonych, wiecznie zielonych lasach tropikalnych, suchych lasach ciernistych oraz w wilgotnych lasach liściastych. Zasiedlają także murawy i drugorzędne krzewy.

W tych ekosystemach znajdują się na wysokościach od poziomu morza do ponad 3000 metrów nad poziomem morza. Jednak we wschodnich Himalajach latem mogły przemieszczać się powyżej 3000 metrów nad poziomem morza.

Stan zachowania

Populacje słoni azjatyckich znacznie się zmniejszyły, głównie z powodu degradacji siedlisk. Sytuacja ta doprowadziła IUCN do zaklasyfikowania Elephas maximus jako gatunku zagrożonego.

- Zagrożenia

Utrata siedlisk

Jednym z głównych problemów dotykających słonia azjatyckiego jest fragmentacja ekosystemu, w którym żyje. Człowiek wycina i degraduje siedliska, aby przekształcić ziemię w osady ludzkie i obszary rolnicze. Wpływa to na zwierzę na różne sposoby.

Tak więc w przeszłości gatunek ten dokonywał sezonowych migracji z Bhutanu na murawy Indii w bardziej wilgotnych miesiącach letnich. Potem w zimie wracali.

Obecnie takie ruchy są ograniczone, w wyniku utraty ekosystemu, w rejonie Indii i fragmentacji siedliska, na terenie Bhutanu.

Innym zagrożeniem dla Elephas maximus jest konflikt z ludźmi. Słoń, ze względu na zmniejszenie swojego zasięgu, zmuszony jest zapuszczać się na plantacje w poszukiwaniu pożywienia. Powoduje to, że człowiek zabija zwierzę, chroniąc jego uprawy.

Ponadto gatunek ten żyje w regionach świata, w których gęstość zaludnienia jest wysoka. W przeciwieństwie do tego zwierzę, ze względu na swoje cechy morfologiczne i odżywcze, potrzebuje dużych przestrzeni, w których występuje obfitość pożywienia i wody.

Dlatego ograniczanie się do niewielkich płatów w lesie lub na obszarach chronionych nie rozwiązuje problemu, a wręcz go pogłębia.

Kłusownictwo

Polowanie jest również problemem dla słonia azjatyckiego, choć w mniejszym stopniu w porównaniu ze słoniem afrykańskim. Dzieje się tak, ponieważ gatunek azjatycki ma najmniejsze kły lub w niektórych przypadkach ich nie ma.

Jednak jego wychwytywanie wiąże się głównie z komercjalizacją jego skóry i mięsa. Selektywne polowanie na samce, ponieważ mają kły, wpływa na rozmnażanie, zachowanie gatunku i zmienność genetyczną.

- Działania ochronne

Elephas maximus jest wymieniony w załączniku I do CITES. Strategie ochrony są ukierunkowane na ochronę siedlisk słoni i konieczność zachowania łączności między nimi, gwarantującej trwałość korytarzy ekologicznych.

Przewidują również ochronę prawną gatunku oraz monitorowanie przestrzegania i stosowania sankcji przewidzianych w przepisach.

Ponadto konieczne jest monitorowanie interwencji konserwatorskich. Ma to na celu dokonanie niezbędnych korekt oraz ocenę sukcesu lub porażki wdrożonych działań.

Reprodukcja

Dojrzałość płciowa u słonia azjatyckiego występuje między 10 a 15 rokiem życia. Samica jest poliestrowa, z cyklem rujowym trwającym około 14 do 16 tygodni i ruią trwającą od 3 do 7 dni.

Ogólnie rzecz biorąc, nie ma ustalonej pory roku na okres rozrodczy, więc może wystąpić o dowolnej porze roku. Jednak na Sri Lance zdecydowana większość krycia występuje w porze suchej, kiedy opady są stosunkowo niskie.

W ten sposób pisklęta rodzą się zimą, kiedy to dzięki deszczom odradza się roślinność.

Zaloty i kopulacja

Rytuał godowy w Elephas maximus jest bardzo zróżnicowany. Samiec mógł dotykać czubkiem tułowia, sromem kobiety. Następnie przykłada kufer do ust, być może po to, aby organ Jacobsona wychwycił zapach.

Przed rozmnażaniem słonie stoją twarzą w twarz, dotykają ust i krzyżują pnie. Mogą też krążyć, dotykając okolic narządów płciowych. Samiec zwykle przyciska brodę do ramion lub pleców kobiety.

Ze swojej strony samica mogła odsunąć się od mężczyzny, podczas gdy on podąża za nią, dotykając jej pleców trąbą. Kiedy samica się zatrzymuje, samiec zaczyna kopulację.

Podczas tego procesu samiec dosiada samicę od tyłu, wyciągając przednie nogi do przodu, sięgając prawie do ramion. Następnie opiera się na tylnych łapach, prawie siadając. W tym samym sezonie lęgowym samce mogą dołączyć do więcej niż jednej samicy.

Ciąża i narodziny

Ciąża trwa około 22 miesiące. Kiedy zbliża się czas porodu, kobieta staje się niespokojna. Proces rodzenia trwa krótko, od momentu rozpoczęcia skurczów do wyrzucenia dziecka może zająć około godziny.

Hodowla

Kilka godzin po urodzeniu cielę wstaje i zaczyna chodzić. Potem zaczyna ssać mleko z sutków matki.

W ciągu pierwszych trzech miesięcy odżywianie młodych zależy wyłącznie od mleka matki. Od czwartego miesiąca zaczyna jeść zioła, zmniejszając tym samym częstotliwość karmienia piersią. Mógłby jednak być karmiony przez matkę do czasu narodzin kolejnego cielęcia.

Karmienie

Słonie azjatyckie są zwierzętami roślinożernymi i mają bardzo zróżnicowaną dietę. Niektóre z gatunków roślin, które konsumują, to rośliny strączkowe (bobowate), trawy (Poaceae), turzyce (Cyperaceae), palmy (Palmae) i ślazowiec (malwale).

Jednak mogą żywić się ponad 100 gatunkami roślin, w tym trzciną cukrową, bambusem, korzeniami drzew, owocami, kwiatami, zbożami, nasionami i korą drzew.

U słoni azjatyckich występuje sezonowe zróżnicowanie w zakresie doboru pokarmu. W niektórych badaniach przeprowadzonych w południowych Indiach eksperci zidentyfikowali trawę i trzcinę jako główne pożywienie w porze deszczowej, podczas gdy w porze suchej preferowane są rośliny drzewiaste.

Metoda karmienia

Aby uzyskać dostęp do gatunków roślin, zwierzę może użyć swojego pnia, który zbiera długie trawy i wprowadza je do pyska. Jeśli chodzi o krótkie trawy, Elephas maximus mocno kopie ziemię, rozluźniając trawę i jej korzenie.

Następnie zbiera grupę tych roślin i zabiera je swoim pniem. Jeśli chodzi o gałęzie, podpiera je przednimi nogami, a pniem wyciąga pędy i świeże liście.

Jeśli chcesz zjeść korę drzewa, łamiesz gałąź, używając kończyn przednich. Następnie bierze kawałek swoim pniem i wkłada go do ust, gdzie pień obraca go między zębami, oddzielając w ten sposób korę.

Gatunek ten codziennie pije wodę, wykorzystując swój pień do zasysania wody, a następnie wprowadza ją do pyska. Pisklęta w wieku poniżej pięciu lat mogą zbliżyć się bezpośrednio do wody i pić bezpośrednio przez usta.

W przypadku braku wody słoń azjatycki kopie doły w korycie strumienia, aby dostać się do tego, który tam jest.

Zachowanie

Samice tego gatunku pozostają w swoim rodzimym stadzie, a samce rozpraszają się. Z drugiej strony wielkość zakresu gospodarstw domowych jest zmienna. Tak więc na Sri Lance samiec zajmuje zwykle od 10 do 17 km2, podczas gdy w południowych Indiach tylko trzy samce zajmują powierzchnię od 170 do 200 km2.

Ponadto w porze deszczowej stado składające się z 23 samic i ich młodych ma zasięg około 25 km2, aw porze suchej zajmuje około 64 km2.

Społeczny

Słoń azjatycki to zwierzę towarzyskie. Komunikuje się poprzez wokalizacje, zapachy i dotyk. W odniesieniu do społeczeństwa jest matriarchalny, gdzie grupy rodzinne składają się maksymalnie z trzech kobiet i ich młodych. Mogą one tymczasowo łączyć się z innymi skupiskami, wokół jeziora lub na otwartej przestrzeni.

Mogą również zbijać się razem, gdy przemieszczają się z jednego obszaru do drugiego lub wokół określonego źródła pożywienia. Badanie przeprowadzone na Sri Lance wskazuje, że Elephas maximus można podzielić na jednostki laktacyjne, składające się z matek i cieląt karmionych piersią.

Podobnie są zrzeszeni w oddziałach dla nieletnich, w których przebywają kobiety i starsza młodzież.

Kiedy grupa słoni czuje się zagrożona, zwykle tworzą krąg obronny, umieszczając nowonarodzone cielęta i młode w centrum. Następnie matriarcha stada wyrusza, aby zbadać teren i zbadać drapieżnika, który ją prześladuje.

Bibliografia

1. Amy Balanoff (2003). Elephas maximus. Odzyskany z digimorph.org.
2. Karkala, N. (2016). Elephas maximus. Różnorodność zwierząt. Odzyskany z animaldiversity.org.
3. Wildpro (2019). Elephas maximus). Odzyskany z wildpro.twycrosszoo.org.
4. Choudhury, A., Lahiri Choudhury, DK, Desai, A., Duckworth, JW, Easa, PS, Johnsingh, AJT, Fernando, P., Hedges, S., Gunawardena, M., Kurt, F., Karanth, U ., Lister, A., Menon, V., Riddle, H., Rübel, A. & Wikramanayake, E. (IUCN SSC Asian Elephant Specialist Group) 2008. Elephas maximus. Czerwona lista zagrożonych gatunków IUCN 2008. Odzyskane z iucnredlist.org.
5. Wikipedia (2019). Słoń azjatycki. Odzyskany z en.wikiepdia.org.
6. Raj Kumar Koirala, David Raubenheimer, Achyut Aryal, Mitra Lal Pathak, Weihong Ji. (2016). Preferencje żywieniowe słonia azjatyckiego (Elephas maximus) w Nepalu. Odzyskany z bmcecol.biomedcentral.com.
7. Park Narodowy RPA (2019). Słoń. Odzyskany z sanparks.org.
8. Fleischer RC, Perry EA, Muralidharan K, Stevens EE, Wemmer CM. (2001). Filogeografia słonia azjatyckiego (Elephas maximus) na podstawie mitochondrialnego DNA. Odzyskany z ncbi.nlm.nih.gov.