JOSÉ JOAQUÍN FERNÁNDEZ DE LIZARDI: BIOGRAFIA I PRACE - SŁOWNICTWO KULTUROWE - 2024

José Joaquín Fernández de Lizardi , lepiej znany jako „Lizardi”, był meksykańskim pisarzem i politykiem, któremu przypisuje się napisanie pierwszej powieści latynoamerykańskiej, opublikowanej w 1816 roku. Oprócz tego, że był wybitnym pisarzem tamtych czasów, Lizardi również pracował jako redaktor i autor broszur. Dzięki swojej pracy przeszedł do historii jako wybitna postać w literackim aspekcie meksykańskiego ruchu wyzwoleńczego.

Najważniejszą cechą pisarza była umiejętność opisania z niezwykłą precyzją przebiegu codziennych wydarzeń w Nowej Hiszpanii. Prace Lizardiego nie tylko wyjaśniają z wielką dokładnością sposób, w jaki ludzie mówili w tamtym czasie, ale także sposób, w jaki postępowali z dnia na dzień.

Zobacz stronę dla autora, za pośrednictwem Wikimedia Commons

Jego pomysły pomogły podnieść poziom edukacji całego kontynentu amerykańskiego, ponieważ w tamtym czasie uważano go za dość zdegradowany i bardzo zacofany w porównaniu z systemem europejskim.

Biografia

Wczesne lata

José Joaquín Fernández de Lizardi urodził się 15 listopada 1776 roku w Mexico City, kiedy stolica Meksyku nadal należała do Wicekrólestwa Nowej Hiszpanii, kolonialnej własności Korony Hiszpańskiej.

Rodzina Lizardi była w taki czy inny sposób związana z polem literackim. Jego ojciec był fizjoterapeutą, który pracował w Mexico City (lub w jego okolicach, jeśli nadarzyła się okazja), ale często pracował jako pisarz, aby uzyskać dodatkowe dochody do domu.

Jego matka, choć nie pochodziła z rodziny z wyższych sfer, również posiadała wiedzę literacką. Dziadek Lizardi ze strony matki pracował jako księgarz.

Młody Lizardi rozpoczął studia w prestiżowej Colegio San Ildefonso, jednej z niewielu instytucji edukacyjnych na stosunkowo wysokim poziomie, które istniały w kolonialnym Meksyku. Jednak po śmierci ojca w 1798 r. Musiał porzucić szkołę, aby zacząć zarabiać na swoim domu.

W rezultacie zaciągnął się do służby cywilnej, aby pełnić funkcję sędziego w regionie Taxco. Tam poznał swoją przyszłą żonę, którą poślubił w 1805 roku.

Początki na piśmie

Wkrótce po tym, jak został sędzią, Lizardi musiał zacząć generować większe dochody, aby utrzymać swoją rodzinę. Jedynym sposobem, w jaki mógł to zrobić, było pisanie, to samo medium, którego używał jego ojciec w potrzebie.

Z tego powodu w 1808 roku Lizardi rozpoczął karierę jako profesjonalny pisarz. Pierwszym utworem napisanym przez ówczesnego wybitnego autora był wiersz na cześć Ferdynanda VII, który był wówczas królem Hiszpanii.

Ten wiersz mógł być kontrowersyjny, biorąc pod uwagę despotyczny charakter ówczesnego hiszpańskiego monarchy, ale niewiele wiadomo o jego działaniach w kolonialnej Ameryce na początku XIX wieku. W rzeczywistości, gdy Lizardi napisał swój pierwszy wiersz, wojska Napoleona najechały Hiszpanię.

Brat Napoleona Bonaparte w 1808 roku został tymczasowym monarchą Hiszpanii w okresie francuskiej inwazji. Konsekwencją tego był fakt, że Lizardi napisał wiersz na cześć swojego króla, co było postrzegane jako patriotyczne w meksykańskim kręgu intelektualnym epoki kolonialnej.

Rola polityczna

Najważniejszą rolą polityczną, jaką odegrał Lizardi, był jego pobyt w regionie Taxco. W 1810 roku, kiedy wybuchła już meksykańska wojna o niepodległość, Lizardi zajmowała najważniejszą pozycję w rządzie kolonialnego regionu Taxco.

Kiedy wojska powstańcze dotarły w te rejony, Lizardi stanęła przed dylematem. Aby go rozwiązać, po klęsce sił rządowych polityk pełnił rolę mediatora między powstańcami a rządem.

Lizardi przekazał rebeliantom wszystkie herby miasta, ale poinformował wicekrólestwo o działaniach niepodległościowych.

Chociaż w pewnym momencie jego działania mogły wydawać się hipokryzją, Lizardi wyjaśnił przyczyny swoich działań w swoich przyszłych pracach. Poeta przekonywał, że ruch powstańczy ma zalety reformistyczne, ale jest też przeciwny przemocy.

Dla niego przekazanie regionu Taxco rebeliantom stanowiło sposób na uniknięcie utraty życia mieszkańców, ponieważ odpowiedzialność za dobrobyt miasta spoczywała na nim.

Kiedy Hiszpania odzyskała miasto, został wzięty do niewoli i uznany za „sympatyka rebeliantów”. Jednak argument, że chciał tylko uniknąć utraty miejscowego życia, użył do uzasadnienia swoich działań, na co namiestnik przyjął przed zwolnieniem go z więzienia.

Wracając do pisania

Chociaż Lizardi został zwolniony z więzienia i był wolny, pozostał w Mexico City bez pracy i majątku, tracąc wszystko po powstaniu Taxco.

Rozpaczliwa sytuacja autora spowodowała, że ​​został pisarzem etatowym, całą swoją wiedzę poświęcił tworzeniu treści literackich. W 1811 roku stworzył i opublikował ponad 20 prac satyrycznych, aby zarobić i wyżywić swoją rodzinę.

W 1812 r. W Meksyku ogłoszono prawo zezwalające na wolność prasy, choć w pewnym stopniu ograniczone. Zgodnie z tym prawem Lizardi założyła jedną z pierwszych gazet powstałych w kraju, która otrzymała nazwę „El Pensador Mexicano”.

Wielką zasługą Lizardiego w założeniu tej gazety było to, że udało mu się to zrobić zaledwie cztery dni po zezwoleniu na wolność prasy, 9 października 1811 r., W dniu opublikowania pierwszego wydania.

Od tego momentu Lizardi zaczęła pisać prace o charakterze głównie dziennikarskim. Wszystko, co publikował w jego gazecie, dotyczyło wydarzeń politycznych w Meksyku na początku XIX wieku.

Życie jako dziennikarz

Poprzednie prace satyryczne Lizardiego zmieniły formę po stworzeniu El Pensador Mexicano. Jego łagodna krytyka społeczna przerodziła się w bezpośrednią krytykę autokratycznych działań lokalnych polityków w Wicekrólestwo. Ponadto wykorzystywał swoją gazetę do wspierania orzeczeń sądów hiszpańskich.

Sposób, w jaki pisał Lizardi i idee, które wykorzystywał w swoich tekstach, wskazywały na wielki wpływ, jaki europejskie oświecenie wywarło na pisarza.

Idee francuskich myślicieli, takich jak Rousseau i Voltaire, mogły dotrzeć do Meksyku tylko potajemnie. Stało się to poprzez przemyt książek z Europy do Ameryki. Wielu ówczesnym przywódcom literackim udało się zdobyć kopie tych książek, co wpłynęło na myślenie wielu, w tym Lizardi.

Pisma Lizardi były bardzo bezpośrednie jak na ówczesne standardy. W jednym ze swoich pierwszych wydań napisał tekst przeciwko hiszpańskiemu namiestnikowi, który zaatakował go bezpośrednio. W konsekwencji Lizardi został po raz drugi uwięziony.

Podczas pobytu w więzieniu zmienił się nieco temat jego gazety. Stosował autocenzurę, więc nie publikował bardziej bezpośredniej krytyki wicekróla czy systemu, w którym był więziony. Wpłynęło to negatywnie na opinię jego niepodległościowych czytelników.

Swoboda i ciągłość pracy

W marcu 1813 r. Wyznaczono nowego wicekróla, który miał zastąpić obecnego Francisco Venegasa, który był odpowiedzialny za uwięzienie Lizardiego po jego krytyce. Nowy hiszpański przywódca polityczny, Félix María Calleja, zwolnił Lizardiego po tym, jak publicznie pochwalił go w jednym z wydań swojej gazety.

Po wyjściu na wolność jego krytyka musiała zmniejszyć się w wyniku większej uwagi, jaką rząd Wicekrólestwa poświęcał autorom tamtych czasów.

Większy problem pojawił się po wypędzeniu Francuzów z Hiszpanii. Hiszpańskie sądy, które Lizardi szeroko wspierała, zostały wyeliminowane. Co więcej, nowe kierownictwo Korony Hiszpańskiej prawie całkowicie zneutralizowało wolność prasy.

Aby zwalczyć te nowe działania cenzury, Lizardi porzucił działalność dziennikarską na rzecz bardziej otwartego pisarstwa, które odtąd będzie miało charakter literacki. Zgodnie z nowymi ideami pisarza, autor zaczął w nowy sposób wyrazić swoją krytykę społeczną.

To skłoniło go do napisania „El Periquillo Sarniento”, pierwszej powieści napisanej w jego karierze i pierwszej powieści napisanej w Ameryce Łacińskiej.

Wróć do dziennikarstwa

Liberalna konstytucja Hiszpanii została przywrócona w 1820 r., Więc Lizardi zdecydował się wznowić działalność dziennikarską. Jednak jego nowa krytyka nie została dobrze przyjęta przez hiszpańskie naczelne dowództwo. Został zaatakowany, osadzony w więzieniu i poddany reżimowi cenzury.

Jego polityczni wrogowie zmieniali się w czasie, ale nigdy nie był w zgodzie z tymi, których tak bardzo krytykował. Rojaliści, którzy wspierali hiszpańską koronę, prześladowali ją i represjonowali aż do ostatecznej niepodległości Meksyku w 1821 roku.

Jednak nawet po uzyskaniu niepodległości był atakowany i prześladowany przez wielu polityków centralistycznych, ponieważ jego pisma miały tendencję do reprezentowania federalistycznych ideałów Meksyku.

Kościół katolicki wystąpił również przeciwko Lizardi, który przez całe życie miał przychylne opinie o ruchu masonów, wrogów Kościoła.

Ostatnie lata

Lizardi zmarł w stosunkowo młodym wieku, po pięćdziesiątce, w wyniku nieudanej walki z gruźlicą.

Według autora biografii Lizardi chciał, aby na jego grobie widniał napis mówiący, że „zrobił wszystko, co w jego mocy” dla swojego kraju, ale brak środków finansowych jego rodziny nie pozwolił na to.

Lizardi, będąc jednym z najważniejszych pisarzy w Ameryce kolonialnej, nigdy nie zdobył dostatecznego uznania, aby wygenerować znaczne fundusze pieniężne.

Odtwarza

Sarniento periquillo

Oprócz tego, że jest pierwszą powieścią napisaną w Meksyku i Ameryce Łacińskiej, El Periquillo Sarniento jest najważniejszym dziełem José Joaquína Fernándeza de Lizardi.

Ta powieść jest uważana za filar w budowie narodu latynoamerykańskiego, ponieważ została napisana w czasie przejścia między Ameryką Kolonialną a Niezależną.

Spektakl opowiada o życiu Pedro Sarmiento, człowieka, którego przyjaciele nazywali „Periquillo Sarniento”. Sarniento był mężczyzną z rodziny podobnej do Lizardi, która należała do klasy kreolskiej kolonialnego Meksyku.

Historia życia mężczyzny jest równie ironicznie satyryczna, co złożona, ponieważ próbuje on wykonywać szereg różnych zawodów, próbując zarobić na życie w Meksyku, ale bez większego sukcesu. Mężczyzna w pewnym momencie zostaje złodziejem, ale pod koniec życia decyduje się na uczciwą ścieżkę.

Za pośrednictwem tej pracy krytykuje stan społeczny Meksyku i trudne warunki, jakim byli poddani dziennikarze, którzy woleli wyrazić krytyczną opinię niż opowiadać przyziemne fakty bez znaczenia.

Praca ta wywarła wpływ na twórczość innych późniejszych autorów meksykańskich, co jest zaznaczone w literaturze łacińskiej XIX wieku.

Myśliciel meksykański

El Pensador Mexicano był jedną z pierwszych gazet powstałych w Meksyku po wprowadzeniu ustawy o wolności prasy. Swoją nazwę bierze od samego Lizardi, któremu nadano przydomek w ten sam sposób. Była to gazeta o liberalnych tendencjach, więc Lizardi była później prześladowana przez centralistów.

Gazeta miała dużą liczbę publikacji, osiągając 17 dodatków do 1813 roku, kiedy to zaprzestała publikacji. Ponadto gazeta miała trzy różne tomy.

Jego publikacja była pełna krytyki politycznej, społecznej i religijnej. Za pośrednictwem tej gazety Lizardi zaatakował zarówno przywódców politycznych, jak i Kościół katolicki podczas hiszpańskiej inkwizycji na świecie.

Inne prace

Oprócz dwóch głównych dzieł Lizardi stworzył wiele powieści satyrycznych, zanim został redaktorem i pisarzem El Pensador Mexicano.

Chociaż nie ma obszernego zapisu tych prac, wiadomo, że po raz pierwszy opublikował je, aby uzyskać dodatkowe dochody na początku XIX wieku.

Napisał także autobiografię w 1818 roku, zatytułowaną Sad Nights and Happy Days, oprócz czterech dodatkowych powieści.

Bibliografia

1. Voltaire z Meksyku: José Joaquín Fernández de Lizardi, J. Tuck, 1999. Zrobiono z mexconnect.com
2. José Joaquín Fernández de Lizardi Biography, Wielcy autorzy literatury światowej - wydanie krytyczne, (nd). Zaczerpnięte z enotes.com
3. José Joaquín Fernández de Lizardi, Wikipedia w języku angielskim, 2018. Z Wikipedii.org
4. The Mangy Parrott, Wikipedia w języku angielskim, 2018. Zaczerpnięto z wikipedia.org
5. José Joaquín Fernández de Lizardi, Portal Cervantes Virtual, (nd). Zaczerpnięte z cervantesvirtual.com
6. José Joaquín Fernández de Lizardi, Encyclopedia of World Biography, 2010. Zaczerpnięte z yourdictionary.com