EROZJA WIETRZNA: STADIA, PRZYCZYNY, SKUTKI, RODZAJE - SŁOWNICTWO KULTUROWE - 2025

Erozja wiatrowa jest zużycie lub usuwanie skaliste gleby poprzez działanie wiatrów. Może to być spowodowane deflacją, gdy wiatr przenosi małe cząsteczki lub ścieraniem, gdy cząsteczki niesione przez powietrze ścierają się po powierzchni.

Skuteczniej sprawdza się tam, gdzie roślinność jest mniej: pustynie, wybrzeża, ujścia rzek czy miejsca dawnych zlodowacenia, miejsca powstałe w wyniku wysychania dużych mas dawnych wód m.in.

Kamienne drzewo

Wiatr był głównym czynnikiem wpływającym na kształtowanie powierzchni Ziemi, jaką znamy dzisiaj. Można powiedzieć, że to woda gromadzi osady, a wiatr jest odpowiedzialny za ich rozprowadzanie.

Etapy erozji wietrznej

Mechanizm, w którym zachodzi erozja wietrzna, ma trzy etapy:

Inicjacja ruchu

Jest to wynik pokonania oporu poruszania się cząstki.

Istnieje minimalna prędkość wiatru; Od tego momentu siła wiatru jest większa niż opór wywierany przez cząstkę poprzez jej średnicę i gęstość.

Transport

Na tym etapie ilość cząstek i odległość do przebycia będą określone przez rozmiar cząstek, prędkość wiatru i odległość między częściami transportowanej masy.

Kaucja

Jest to moment, w którym zatrzymuje się proces transportu, ponieważ siła grawitacji jest większa niż wszystkie siły, które utrzymują cząsteczki zawieszone w powietrzu.

Przyczyny

Czynniki wpływające na erozję wietrzną to klimat, gleba i roślinność. Topografia odgrywa zwykle drugorzędną rolę, chociaż długość obszaru wpływa na odległość pokonywaną przez cząstki w glebie.

Pogoda

Czynnikami wpływającymi na klimat są opady, temperatura i wiatr. Na parowanie i pot ma wpływ temperatura i wiatr. Zmniejszając wilgotność, te procesy glebowe ułatwiają erozję wietrzną.

Piętro

Tutaj zwykle bierze się pod uwagę teksturę, strukturę i gęstość cząstek, a także gęstość pozorną, zawartość wilgoci i współczynnik sztywności. Szorstkość ułatwia erozję, a tworzenie się strupów zmniejsza szorstkość.

Wegetacja

Wysokość i gęstość roślinności to szczegóły brane pod uwagę w procesie erozyjnym. Obecność korzeni i resztek pożniwnych skutecznie ogranicza erozję wietrzną.

Efekty Edytuj

Ił, glina i niezbędna materia organiczna są zdmuchiwane przez wiatr, pozostawiając po sobie piaszczystą glebę, a tym samym bardziej podatną na przyszłą erozję.

Może również powodować transport niektórych soli, takich jak sód lub gips, na obszary uprawne, gdzie w miarę zasolenia gleby powodują, że stają się bezużyteczne.

Podobnie fosfor może być przenoszony z tych obszarów, powodując tam zmiany. Może również przenosić nasiona i owady na obszary, które do nich nie należą, zmieniając równowagę ekosystemów.

Proces ten powoduje redystrybucję cząstek powierzchniowych, powodując szkieletowanie gleby i homogenizację transportowanych cząstek.

Powszechnie uważa się błędnie, że pustynnienie jest spowodowane brakiem opadów, zwłaszcza w przypadku systemów suchych i półsuchych.

Jednak proces pustynnienia jest unikalny dla erozji wietrznej. Brak wody jest odpowiedzialny za rujnowanie, zubożenie i czynienie regionów bezużytecznymi, ale nie opuszcza.

Rodzaje

Erozję wietrzną można podzielić na dwa rodzaje: deflację i ścieranie. Deflacja występuje, gdy wiatr niesie luźne cząsteczki. Ścieranie występuje, gdy powierzchnia jest zużyta na skutek „przypalenia” cząstek przenoszących wiatr.

Deflacja dzieli się na trzy podtypy:

Solenie

Są to małe skoki cząstek zawieszonych na powierzchni ziemi. Im wyższa siła wiatru, tym większy nacisk na cząstkę, generujący większą wysokość.

Podobnie, im wyższa wysokość, tym większa prędkość pozioma, co powoduje większy wpływ na powierzchnię. Wpływ na to ma również gęstość cząstek, rzeźba terenu i prędkość wiatru.

Ten typ ruchu występuje zwykle między cząstkami o wielkości 0,05 do 0,5 mm, przy czym cząstki o 0,1 do 0,015 mm są bardziej wrażliwe.

Za większość erozji wietrznej (50-70%) odpowiada solenie, następnie zawiesina (30-40%) i pełzanie powierzchniowe (5-25%).

Zawieszenie

Dzieje się tak, gdy cząsteczki usunięte z gleby pozostają w powietrzu, ponieważ ich wielkość i gęstość nie pozwalają na ponowne opadnięcie.

Dzieje się tak, gdy prędkość wiatru usuwa siłę grawitacji z równania, powodując transport cząstek na duże odległości w postaci chmur pyłu. Cząstki podatne na ten ruch mają średnicę mniejszą niż 0,1 mm.

Łożysko

Dotyczy to najcięższych cząstek, które są ciągnięte po powierzchni gruntu, napędzane wiatrem lub inną poruszającą się cząstką.

Bibliografia

1. Lancaster, N. (2005) Eolian erosion, transport and deposition. Pobrane z Researchgate.net 26 stycznia 2018 r.
2. Ukształtowanie terenu eolskiego. Pobrane z Wikipedia.org 26 stycznia 2018.
3. Monitorowanie cech i procesów eolicznych. Pobrane z Nps.gov 26 stycznia 2018 r.
4. Vermillion, A. (2004) Eolian Processes. Pobrane z Cochise.edu 26 stycznia 2018 r.