GEROLAMO CARDANO: BIOGRAFIA, WKŁAD, WYNALAZKI - ARTE - 2025

Gerolamo Cardano (1501-1576) był urodzonym we Włoszech matematykiem, lekarzem, fizykiem, filozofem i astrologiem, znanym przede wszystkim ze swojego wkładu w matematykę, mechanikę i fizykę.

Jego książka Ars Magna jest uważana za jeden z filarów historii algebry i dzieło, które rozpowszechniło ogólny wzór rozwiązywania równań trzeciego stopnia. Przypisuje mu się również wynalezienie części mechanicznej kardana, niezbędnej dla przemysłu motoryzacyjnego.

Portret Gerolamo Cardano. Źródło:

Wiódł życie pełne kontrowersji, w którym został nawet uznany za heretyka, a ze względu na swoją bezkompromisową naturę zgromadził wielu wrogów. Oczywiście nikt nie może zaprzeczyć, że jego umiejętność wykonywania obliczeń i wiedzy o procesach była rzadka.

Cardano opublikował ponad 200 prac z różnych dziedzin oraz dwie encyklopedie przyrodnicze. Przedstawił także pierwsze systematyczne obliczenia prawdopodobieństwa sto lat przed Blaise'em Pascalem i Pierrem de Fermatem.

Biografia

We wrześniu 1501 roku w mieście Pavia w północnych Włoszech urodził się Gerolamo Cardano. Był nieślubnym synem Fazio Cardano i Chiary Micherii, trzydziestoletniej wdowy, która walczyła o wychowanie trójki dzieci.

Jego ojciec był uczonym prawnikiem z Mediolanu, ale wielkim fanem matematyki. Mówi się, że prowadził wykłady z geometrii i że nawet Leonardo Da Vinci w pewnym momencie konsultował się z nim w tej dziedzinie.

Niewiele wiadomo o wczesnych latach życia Cardano, ale mówi się, że był dzieckiem o słabym zdrowiu. W młodości został asystentem ojca, który swoimi naukami otworzył drzwi do świata matematyki.

Chociaż początkowo ojciec odmówił mu podjęcia studiów, ostatecznie ustąpił z nadzieją, że będzie studiował prawo na Uniwersytecie w Pawii, ale zdecydował się na karierę medyczną.

Kiedy w okolicy wybuchła wojna i zanim ośrodek został zamknięty, musiał przenieść się na Uniwersytet w Padwie, aby ukończyć studia. W tym czasie zmarł jego ojciec i pozostawił mu małą spuściznę, którą Cardano roztrwonił na swoje zamiłowanie do hazardu. Był błyskotliwym, ale trudnym uczniem, nadmiernie otwartym, bezkompromisowym i krytycznym.

Trudne początki

W 1525 r. Uzyskał dyplom lekarza i złożył podanie o wstąpienie do mediolańskiej szkoły medycznej, ale został odrzucony trzykrotnie pod pretekstem nieślubnego urodzenia. Decyduje się wtedy przenieść do małego miasteczka Sacco i praktykować medycynę kilka kilometrów od Padwy.

W 1531 roku ożenił się z Lucíą Bandarini, a rok później muszą przenieść się do Gallarate z powodu niewystarczających dochodów z praktyki lekarskiej. W 1533 roku problemy finansowe nie ustały, a Cardano, przyciśnięty długami, zdecydował się wrócić do hazardu, co doprowadziło go do zastawienia klejnotów i niektórych mebli żony.

Pomiędzy desperackimi próbami poprawienia swojej fortuny przeprowadzili się do Mediolanu i popadli w nieszczęście, zmuszeni do umieszczenia w zakładzie opieki społecznej.

Jednak zaskakujący zwrot akcji pozwolił im wyjść z tej strasznej sytuacji, kiedy Fundacja Piatti w Mediolanie przyznała mu stanowisko profesora matematyki, które kiedyś piastował jego ojciec.

W tym okresie mógł leczyć niektórych pacjentów i zyskiwał uznanie w praktyce lekarskiej, choć nadal odrzucał placówkę medyczną. Wydał nawet książkę w 1537 roku, zjadliwie ją krytykując i oceniając charakter jej członków.

Lata wielkiego wkładu

Praktyka lekarska Cardano i niektóre niemal cudowne przypadki były tak znane, że przyniosły mu doskonałą reputację i podziw wielu. Służyło to jako czynnik presji dla mediolańskiej szkoły medycznej, która zmodyfikowała klauzulę jego urodzenia i zakończyła się przyjęciem go w 1539 r., Po trzykrotnym odrzuceniu go.

W tym samym roku ukazała się jego pierwsza książka o matematyce Practica arithmetice et mensurandi singularis, w której spotkał się z Niccolò Fontaną Tartaglia, włoskim matematykiem i inżynierem, który zyskał sławę rozwiązując równania sześcienne.

Był to okres około sześciu lat, w którym Cardano, znając metodę Tartaglii, poświęcił się pracy i badaniu rozwiązań równań trzeciego stopnia. W tych latach nie ujawnił procedury z powodu obietnicy złożonej Niccolò.

W latach 1540-1542, po rezygnacji ze stanowiska profesora matematyki, również porzucił studia i ponownie popadł w uzależnienie od hazardu, tym razem spędzając cały dzień grając w szachy.

Jednak w 1543 r. Udało mu się wyjść z tego błędnego koła i spędził prawie dziesięć lat, prowadząc wykłady medyczne na uniwersytetach w Mediolanie i Pawii.

W tym okresie, a konkretnie w 1545 roku, Cardano opublikował swój główny wkład w matematykę Ars Magna, w którym wyjaśnił metody rozwiązywania równań sześciennych i kwartalnych.

Ta książka została opublikowana po tym, jak Cardano dowiedział się, że Tartaglia nie był ojcem tego odkrycia, ale Scipione dal Ferro, więc poczuł się zwolniony z obietnicy i postanowił szerzyć swoje studia.

Sława i nieszczęścia

De propria vita, autobiografia Cardano. Źródło: Europejska Biblioteka Informacji i Kultury

Cardano przyjął ofertę podróży do Szkocji w 1552 roku, aby służyć arcybiskupowi St. Andrews, Johnowi Hamiltonowi, który cierpiał na astmę od dziesięciu lat, a jego częstotliwość i nasilenie ataków stawało się coraz gorsze, nie znajdując lekarstwa.

Lekarze dworów króla francuskiego i cesarza niemieckiego nie zdołali poprawić tego stanu zdrowia, co doprowadziło go na skraj śmierci.

Podróż pośród sławy, której doświadczał Cardano, była niezwykle udana, ponieważ pierwsze oznaki poprawy osiągnął w ciągu dwóch miesięcy od przybycia. Był również przyjmowany przez towarzystwa medyczne i uznawany za lidera naukowego wszędzie tam, gdzie uczęszczał.

Po powrocie, z ponad dwoma tysiącami złotych koron, które otrzymał od arcybiskupa, został mianowany profesorem medycyny na Uniwersytecie w Pawii, z którego nadal zbierał sławę i fortunę.

Jednak w 1557 roku jej najstarszy syn Giambatista poślubił potajemnie Brandonię di Seroni, która według niektórych wersji interesowała się jedynie rodzinnym majątkiem i publicznie zdradzała męża.

Giambatista otruł żonę, a później przyznał się do przestępstwa. Późniejsze tortury i egzekucja jego syna w 156 r. Wywołały straszliwy żal Cardano, z którego nigdy nie był w stanie dojść do siebie.

Oprócz obwiniania siebie za to, że nie uniknął cierpienia swojego pierworodnego syna, jego prestiż został mocno naruszony, za co musiał przenieść się do Bolonii, gdzie w 1562 r. Ubiegał się o katedrę lekarską.

Kontrowersje i herezja

Okres ten był pełen kontrowersji i wrogości z powodu jego aroganckiej i krytycznej postawy. Oprócz tego miał problemy ze swoim drugim synem, Aldo, który był zapalonym graczem. Aldo stracił cały swój majątek, a nawet włamał się do domu swojego ojca, aby zająć się hazardem, więc jego ojciec go potępił.

W 1570 roku Cardano został oskarżony o herezję i uwięziony za opublikowanie horoskopu Jezusa Chrystusa i przypisanie gwiazdom wydarzeń ze swojego życia. Mówi się, że była to próba odzyskania rozgłosu i utrwalenia jego imienia, gdyż wcześniej kościół otrzymał jego pełne poparcie.

Po kilku miesiącach został zwolniony, ale ponieważ zabroniono mu publikowania swojej pracy i zajmowania stanowiska uniwersyteckiego, w następnym roku przeniósł się do Rzymu. Tam otrzymał członkostwo w Kolegium Lekarzy i dożywotnią emeryturę od Papieża. W tym okresie napisał swoją autobiografię, która miała zostać opublikowana pośmiertnie w 1643 roku.

We wrześniu 1576 roku, na kilka dni przed swoimi 75. urodzinami, zmarł jeden z najwybitniejszych matematyków tamtych czasów. Historycy wskazują, że dawał sobie możliwość wyrzucania ducha z ciała, miał przeczucie, a nawet przewidywał datę swojej śmierci; Niektórzy uważają nawet, że przestał jeść podczas praktyki samobójczej, ponieważ nie przegapił swojej ostatniej przepowiedni.

Składki i wynalazki

Cardano napisał ponad 200 prac z zakresu medycyny, matematyki, fizyki, filozofii i religii. Wniósł także wkład w dziedzinie mechaniki, geologii, hydrodynamiki, prawdopodobieństwa i oczywiście algebry.

W swojej pracy Ars magna upowszechnia to, co później stało się znane jako Metoda Cardano lub Reguła Cardano. Jest to ogólny wzór do rozwiązywania równań sześciennych dowolnego typu.

Jego wybitne zdolności rachunkowe, obserwacje dotyczące pierwiastków i współczynników równania, a także posługiwanie się liczbami urojonymi, dały mu później autorstwo teorii równań algebraicznych.

Był też pierwszym, który zapuścił się w teorię prawdopodobieństwa, badając rzucanie kostką z zamiarem wykazania, że ​​wyniki rządzą się zasadami naukowymi, a nie przypadkiem.

Nie tylko przedstawił pojęcie prawdopodobieństwa, ale także sformułował jedno ze swoich podstawowych twierdzeń, prawo wielkich liczb. Przedstawił również tzw. Prawo władzy, które zakładało prawdopodobieństwo powtórzenia się określonego zdarzenia.

Cardano przypisuje się wynalezienie przegubu Cardana, elementu mechanicznego, który umożliwia połączenie dwóch niewspółosiowych wałów i przekazanie ich ruchu obrotowego. Tak zwany przegub Cardana to podstawowa część motoryzacyjna, którą po raz pierwszy wdrożyła w 1908 roku fabryka samochodów Mercedes-Benz.

Wreszcie jego refleksje z zakresu geologii, hydrodynamiki i fizyki nie pozostały niezauważone. Wśród nich jest jego stwierdzenie o niemożliwości wiecznego ruchu, z wyjątkiem ciał niebieskich.

Wyraźnie wyróżnia się również jego obserwacja trajektorii pocisków, która, jak zapewnił, nie była prostoliniowa, ale miała postać paraboli.

Bibliografia

1. Encyclopædia Britannica (27 maja 2019). Girolamo Cardano. Odzyskany z britannica.com
2. „Cardano, Girolamo”. Kompletny słownik biografii naukowej. Odzyskany z Encyclopedia.com
3. NNDB (2019). Girolamo Cardano. Odzyskany z nndb.com
4. O'Connor, J i Robertson, E. (nd). Girolamo Cardano. Archiwum historii matematyki MacTutor, University of St Andrews. Odzyskany z history.mcs.st-andrews.ac.uk
5. Izquierdo, AF (12 listopada 2018). Wielki Gerolamo Cardano. Odzyskany z laverdad.es
6. M Gliozzi, Biography in Dictionary of Scientific Biography (Nowy Jork 1970-1990).