Manuel Chili „Caspicara” (ok. 1723 - ok. 1796) był ekwadorskim rzeźbiarzem uważanym za jednego z największych przedstawicieli XVIII-wiecznej tak zwanej szkoły Quito, obok Bernarda de Legarda i José Olmosa „El Gran Pampite”.
Od najmłodszych lat, z dużym talentem, uczył się rzeźby i rzeźbienia w warsztacie w Quito. Caspicara kultywował motywy religijne, aż stał się jednym z najbardziej znanych swoich czasów, nie tylko w obu Amerykach, ale także w Europie.
Muzeum Sztuki Metropolitan
Mówi się, że Carlos III z Hiszpanii powiedział: „Nie martwię się, że Włochy mają Michała Anioła, w moich koloniach w Ameryce mam Mistrza Caspicara”.
Dzieło Caspicary zdobi kolonialne kościoły Quito, zwłaszcza katedrę metropolitalną w Quito i klasztor San Francisco. W swojej twórczości podkreśla realizm, z jakim przedstawiał trudy Jezusa ukrzyżowanego i ból na twarzach jego bohaterów.
Biografia
Manuel Chili urodził się około 1723 r. W San Francisco de Quito, terytorium, które wówczas należało do Królewskiej Audiencji Quito pod rządami Imperium Hiszpańskiego.
Niewiele jest szczegółów z jego życia, ale uważano, że jego przodkowie są wyłącznie rdzenni, więc w przypadku braku portretów ma to być osoba o miedzianej twarzy i gładkiej skórze.
Z pewnością jego wygląd pomógł mu przybrać pseudonim Caspicara. W rdzennym języku Qechua słowa caspi i cara oznaczają odpowiednio drewno i korę; więc Caspicara można przetłumaczyć jako Wood Skin lub Wood Face, tak jak dzieła zrodzone z jego sztuki.
Podobnie jak wielu innych rdzennych mieszkańców i metysów, rozpoczął szkolenie w jednym z warsztatów pracy fizycznej w Quito.
Od najmłodszych lat wyróżniał się talentem i otrzymywał wsparcie księży jezuickich, którzy dbali o jego edukację, wyżywienie, mieszkanie oraz przyznawali mu zapomogę pieniężną.
Wysoka jakość jego pracy przyniosła mu sławę ze wszystkich zakątków imperium i mówi się, że jego prace zdobiły świątynie i domy w Peru, Kolumbii, Wenezueli i Hiszpanii.
Cała jego praca jest bezcenna, ponieważ została uznana za dziedzictwo kulturowe Ekwadoru. Co więcej, nawet gdyby należał do kolekcji prywatnej, nie mógłby zostać skomercjalizowany.
Śmierć
Eksperci są zgodni co do tego, że Manuel Chili „Caspicara” zmarł około 1796 r., Chociaż niektórzy twierdzą, że mógł dożyć pierwszej dekady XIX wieku. Wiadomo jednak, że zmarł w biedzie w hospicjum.
Praca artystyczna
Praca Caspicary jest wyraźnie ujęta w XVIII-wiecznej szkole Quito. Dostrzega się wpływ Bernarda de Legardy i Diego de Roblesa, w których warsztatach pracował w młodości.
Zawsze posługiwał się motywami religijnymi i był jednym z największych propagatorów drewna polichromowanego, zgodnie z formami i stylami typowymi dla kastylijskiej szkoły hiszpańskiego baroku.
Podobnie jak wielu artystów tamtych czasów, w swoich bohaterach mieszali cechy tubylcze i europejskie. U niektórych widoczna jest ciemna skóra, podczas gdy ci są niebieskoocy i brodaci.
Cała jego praca koncentrowała się na motywach religijnych, ze szczególnym uwzględnieniem Chrystusa, dziewic i ołtarzy. W rzeczywistości to właśnie jego przedstawienia Chrystusa Ukrzyżowanego rozpowszechniły jego sławę w całym imperium, ponieważ zwracały uwagę na realistyczne przedstawienie nie tylko ran i ran, ale także bólu na twarzy Jezusa.
Był pierwszym i jedynym artystą kolonialnym wykonującym akty i jednym z nielicznych wykonujących rzeźby grupowe; jego miniatury to popis wirtuozerii.
Krytyka jego pracy
- „Jego dzieła są skończonej doskonałości i nie wiadomo, co w nich bardziej podziwiać: czy radosny pomysł kompozycji czy mistrzowski sposób wykonania, czy wytworny wdzięk linii czy wspaniała drogocenność masy, czy drobiazgowa interpretacja draperii posągów lub poprawność anatomicznych kształtów w zachwycających krucyfiksach.
Bezpośredni potomek hiszpańskiej szkoły rzeźbienia polichromii, zajmował się jedynie dziełami religijnymi pełnymi głębokiego uczucia i dlatego odznaczał się eleganckim stylem barokowym XVIII wieku ”
(José Gabriel Navarro, Rzeźba w Ekwadorze w XVI, XVII i XVIII wieku, s. 171).
- „Człowiek o rzadkich talentach, został przeszkolony w jednym z wielu warsztatów rzeźbiarskich, jakie były wówczas w mieście i zdobył sztukę w niesamowity sposób. Jego dzieła są absolutnie doskonałe i nie wiadomo, co w nich bardziej podziwiać: czy drobiazgowa interpretacja draperii jego posągów, czy poprawność anatomicznych form w jego podziwianych krzyżach.
Jest księciem amerykańskiej rzeźby kolonialnej, już ze względu na absolutną dobroć swoich dzieł i płodność. Bezpośredni potomek szkoły rzeźbiarskiej polichromii, tworzył wyłącznie dzieła religijne pełne głębokiego uczucia, przez co naznaczone eleganckim XVIII-wiecznym stylem barokowym.
Należy zauważyć - tak - że Caspicara, naśladując kastylijskich rzeźbiarzy XVI i XVII wieku, wzbudził wzruszenie i uczucie kultu swojej sztuki; Nie ma ani jednego obrazu tego słynnego Indianina, który nie niesie w sobie, poza precyzją form, prawdziwą szczerością najbardziej intensywnych emocji.
Caspicara był świetnym wykonawcą i czasami osiągał wirtuozerię, tak delikatne są pofalowane płaszczyzny niektórych jego posągów i tak wspaniale dopracował pewne udoskonalenia swojego modelowania ”.
Fray Agustín Moreno Proaño, Caspicara (1976).
Najbardziej znane prace
Bardzo trudno jest datować prace Caspicary. Przypisuje mu się wiele dzieł, wśród których są:
Bibliografia
- Avilés Pino, E. (2018). Caspicara - Postacie historyczne - Encyklopedia Del Ecuador. Encyklopedia Ekwadoru. Dostępne pod adresem: encyclopediadelecuador.com.
- En.wikipedia.org. (2018). Caspicara. Dostępne pod adresem: en.wikipedia.org.
- Erazo, L. (1992). Prince Of The Colonial Quiteña Sculpture: Caspicara - Explored. Dostępne pod adresem: archive.li.
- Cvc.cervantes.es. (2018). CVC. Quito. Manuel Chili, „Caspicara”. . Dostępne pod adresem: cvc.cervantes.es.
- Vargas, J. (1944). Sztuka kolonialna Quito. Quito, Ekwador:.
- Rivas, J. (2012). Witryna o nazwie San Francisco :: Key Magazine. Dostępne pod adresem: web.archive.org.
- Larriva, G. (2014). „BADANIA TECHNOLOGII WYTWARZANIA RZEŹBY CASPICARA POPRZEZ BADANIE TECHNICZNE ZESTAWU RZEŹBY„ LA SABANA SANTA ”ZLOKALIZOWANEGO W KATEDRZE QUITO. . Quito, Ekwador: UNIVERSIDAD TECNOLÓGICA EQUINOCCIAL WYDZIAŁ ARCHITEKTURY, SZTUKI I WZORNICTWA, s. 31, 32, 38–45. Dostępne pod adresem: repository.ute.edu.ec.