TLAXCALTECAS: LOKALIZACJA, HISTORIA, WKŁAD NAUKOWY I KULTURALNY - HISTORIA - 2025

Tlaxcalanie lub Tlaxcala kultura była jedną z cywilizacji Mezoameryki zamieszkałych przed przybyciem hiszpańskich konkwistadorów. Jego terytorium znajdowało się głównie w obecnym meksykańskim stanie Tlaxcala, chociaż istniały też osady w Puebla.

Pierwotnie miasto to pochodziło z trzech różnych grup etnicznych. Z czasem utworzyli jedną grupę. W 1208 roku założyli jedną ze swoich najważniejszych osad: miasto Tlaxcala. Stamtąd rozszerzali swoje domeny, tworząc konfederację zwaną Tlaxcallan.

Wojownicy Tlaxcala. Źródło: Afitas20 / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)

Moment największej świetności kultury Tlaxcalteca nastąpił około 1520 roku. Jednak ich potędze zagrozili Aztekowie, którzy przybyli, by otoczyć terytoria Tlaxcallan. Starcia zbrojne były częste, ale Tlaxcalanie zdołali zachować niezależność.

Przybycie Hiszpanów zmieniło sytuację w okolicy. Zagrożenie z Meksyku skłoniło Tlaxcalańczyków do sprzymierzenia się ze zdobywcami w ich kampanii mającej na celu zajęcie Tenochtitlan. Po upadku stolicy Azteków Hiszpanie uszanowali traktowanie przywódców Tlaxcalans, a ich lud cieszył się przywilejami, które pozwoliły im przetrwać podbój.

Położenie geograficzne i czasowe

Chociaż znaleziono dowody na istnienie niektórych odizolowanych osad w dolinie Poblano-Tlaxcalteca z 1800 roku pne, historycy zgadzają się, że początek kultury miał miejsce w XIII wieku naszej ery. DO.

Tak więc w roku 1208 d. C., Tlaxcalanie założyli Tlaxcala, miasto, którego nazwa oznacza „miejsce tortilli kukurydzianych”. Z tego miasta rozpoczęli kampanię ekspansji militarnej i po pokonaniu kilku pobliskich miast, zdołali rozszerzyć swoje terytoria.

Zagrożenie, jakie stanowił podbój Azteków, nie przeszkodziło Tlaxcalańczykom w przeżywaniu największej świetności w XIV i XV wieku, zwłaszcza w drugim.

Przybycie Hiszpanów było postrzegane przez przywódców Tlaxcala jako świetna okazja do zniszczenia ich tradycyjnych wrogów: Azteków. Dzięki sojuszowi z europejskimi zdobywcami kultura ta otrzymała przywileje, które pozwoliły jej przetrwać poza XVI wiek:

Lokalizacja geograficzna

Większość terytorium kontrolowanego przez to miasto znajdowała się w obecnym stanie Tlaxcala. Znajduje się w centralnej części Meksyku, niecałe 100 kilometrów od stolicy kraju.

Przed hiszpańskim podbojem Tlaxcala doświadczył wielkiego wzrostu populacji. W dużej mierze mogło to wynikać z dobrej pracy mieszkańców Tlaxcalanów w dziedzinie rolnictwa.

Chociaż jego praca jest przedmiotem dyskusji wśród wielu ekspertów, jednym z najczęściej wykorzystywanych źródeł wiedzy o Tlaxcalans są pisma Toribio de Benavente, hiszpańskiego misjonarza franciszkańskiego. Według tego zakonnika, kultura Tlaxcala składała się z czterech dworów: Tepeticpac, Ocotelulco, Tizatlán i Quiahuixtlán.

Pochodzenie i historia

Najstarszym przodkiem ludu Tlaxcala były odosobnione osady położone w dolinie Poblano-Tlaxcala. Według badaczy zostały one zbudowane około 1800 roku pne. DO.

Z biegiem czasu liczba ludności rosła, podobnie jak liczba osad. Między 200 a. C. i 700 d. C., społeczności rozrosły się i zaczęły planować rolnictwo i uprawiać handel.

Okres teokratyczny

Historycy twierdzą, że Tlaxcala przeszedł przez dwie różne fazy w okresie teokratycznym. Na początku ich kultura przeżywała wielki rozkwit. To samo stało się z miastami, które rozrosły się pod względem wielkości i infrastruktury.

Mimo tego wzrostu wydaje się, że wielu rzemieślników i część elit miast przeniosło się do Teotihuacán, najważniejszego wówczas centrum kulturalnego i religijnego.

Aleja Umarłych w Teotihuacán

Drugi etap charakteryzował się postępem w rolnictwie. Był to stosunkowo spokojny i dostatni okres.

Sytuacja ta nie była taka sama w całym regionie. Na przykład w Nativitas przybył Olmec-Xicalanca. Ci ludzie przybyli z wybrzeża i osiedlili się w Tlaxcala z niewielkim oporem.

Cholula

Obszar Tlaxcala przeszedł kilka przekształceń po przybyciu Olmeca-Xicalancas do Cholula.

Z drugiej strony, między 700 a 1100, kilka grup Tolteków dotarło również do tego obszaru. Początkowo dominujący Olmec-Xicalancas zniewolił przybyszów. Później, z pomocą Otomi, potomkowie Tolteków uwolnili się i pokonali swoich władców.

Pomoc Otomi została nagrodzona dostawą ziem na południe od Puebla. Kultura Tlaxco pojawiła się na jednym z zajmowanych przez nich obszarów.

Trzy grupy etniczne

Wszystkie wspomniane wyżej ruchy migracyjne doprowadziły do ​​istnienia w regionie trzech ważnych grup etnicznych: Nahuatl, Otomí i Pinome. Z połączenia tych trzech narodziła się kultura Tlaxcala.

W 1208 roku Tlaxcalanie założyli miasto Tlaxcala, skąd zaczęli rozszerzać swoje dominium. Po zdobyciu kilku miast, jego terytorium zostało podzielone na cztery pod-państwa: Tepeticpac, Ocotelulco, Tizatlán i Quiahuixtlán.

Terytorialny podział kultury Tlaxcala

Chociaż Tlaxcalans stali się jedną z najpotężniejszych cywilizacji w Mezoameryce, zagrożenie ze strony innych lordów w Dolinie Meksyku nadal było bardzo niebezpieczne. Aby uniknąć ewentualnych ataków, cztery pod-państwa postanowiły utworzyć konfederację: Tlaxcallan.

Każdy z elementów utrzymywał własny rząd i kontrolę nad swoim terytorium, ale był koordynowany w celu odpierania ataków i rozwiązywania wspólnych problemów konfederacji.

Tepeticpac był najważniejszym składnikiem Tlaxcallan, zwłaszcza z XIII wieku. Najważniejsze miasto Tlaxistlán było bronione przez mury o wysokości pięciu metrów.

Drugim z lordów, które założyli Tlaxcalanie, było Ocotelulco. To wyróżniało się mocą ekonomiczną i handlową. Rzemieślnicy byli natomiast znacznie częstsi w trzecim królestwie, Quiahuixtlán, założonym przez Chichimeków.

Wreszcie dominium Tizatlán było politycznym i religijnym centrum konfederacji. Ponadto przeszło do historii jako miejsce, w którym mieszkańcy Tlaxcalanie i Hiszpanie przypieczętowali sojusz przeciwko Aztekom.

Aztekowie

Wielkie imperium stworzone przez Meksykanów było głównym zagrożeniem dla Tlaxcalans. Ci wznieśli wielkie mury obronne, aby spróbować obronić się przed potęgą militarną Azteków.

Imperium Azteków między 1427 a 1520 rokiem - Źródło: Imperium Azteków - ru.svg: Kaidor dostępne na licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International

Od XIV wieku walki zbrojne między oboma narodami trwały nieustannie. Aztekowie rozszerzyli swoje terytorium na całą Mezoamerykę i otoczyli domeny Tlaxcala. Z ekonomicznego punktu widzenia oznaczało to, że Tlaxcallan był całkowicie odizolowany.

Mimo to Aztekowie nigdy nie byli w stanie podbić Tlaxcala. Kiedy hiszpańscy zdobywcy przybyli na ten obszar, cywilizacja Tlaxcala pozostała niezależną enklawą otoczoną imperium meksykańskim.

Przyjazd Hiszpanów

Hernan Cortes

Hernán Cortés i jego żołnierze wylądowali na wybrzeżu Veracruz w 1519 r. Tam napotkali różne grupy kultury Totonac, które żyły pod rządami Azteków.

Totonacy widzieli w przybyszach okazję do zakończenia rządów Tenochtitlán. Z tego powodu postanowili sprzymierzyć się z Cortésem, a ponadto skontaktowali ich z innymi możliwymi sprzymierzonymi ludami, wśród których byli Tlaxcalanie.

Hiszpanie skierowali się w stronę Tlaxcallan. Gdy weszli na ich ziemie, zostali zaatakowani przez armię 30 000 mieszkańców Tlaxcalans. W tej bitwie, podobnie jak w innych późniejszych, wojska Cortésa zadały ciężkie straty swoim rywalom, pomimo ich przewagi liczebnej.

Xicohténcatl Axayacatzin, król Tlaxcala, był pod wrażeniem postępu technicznego i umiejętności Hiszpanów w walce. Wcześniej pozwolił im przekroczyć jego terytorium, a także zaprosił ich do odwiedzenia jego stolicy, Tlaxcala.

Tworzenie sojuszu

Cortés przebywał w mieście Tlaxcala przez około 20 dni. Podczas swojego pobytu osiągnął porozumienie z przywódcami Tlaxcala, aby współpracować w podboju Tenochtitlán, stolicy Azteków.

Po stronie hiszpańskiej doprowadziło to do znacznego wzrostu liczebności wojsk. Ponadto wojownicy Tlaxcala doskonale znali teren, a także sposób, w jaki walczyli Aztekowie.

Wojownicy Tlaxcala

Z kolei Tlaxcalanie uzyskali możliwość zniszczenia swojego tradycyjnego wroga. Wraz z tym uzyskali szereg zobowiązań od Hiszpanów, które były dla nich bardzo pozytywne po podboju. Wśród nich brak konieczności płacenia podatków, posiadanie królewskiej tarczy i możliwość utworzenia rady tubylczej.

Według niektórych historyków porozumienie to było negocjowane na równych zasadach. Mimo to Cortés zmusił Tlaxcalańczyków do przejścia na chrześcijaństwo i złożenia przysięgi wierności Koronie Hiszpańskiej przed podpisaniem sojuszu.

Podbój Tenochtitlán

Rekonstrukcja Meksyku-Tenochtitlan. Źródło: search.creativecommons.org

Hiszpanie i Tlaxcalans udali się do Tenochtitlán w celu podboju miasta. Do ludzi Cortésa dołączyło około 6000 rdzennych wojowników i pod jego kierownictwem dotarli do doliny Anahuac w listopadzie 1519 roku.

Kiedy dotarli do Tenochtitlán, zostali przyjęci przez cesarza Montezumę II, który natychmiast zrozumiał niebezpieczeństwo, jakie stwarza sojusz między Tlaxcalans i Hiszpanami.

Chociaż pierwsze spotkanie było dość przyjacielskie, sytuacja szybko doprowadziła do oblężenia miasta. Pierwsza próba inwazji zakończyła się zwycięstwem Azteków, którzy zmusili swoich wrogów do ucieczki na terytorium Tlaxcala, aby odzyskać siły.

Przywódcy Tlaxcala ponownie powitali Cortésa i obiecali mu dalsze posiłki. W zamian zażądali części zdobytych łupów wojennych, kontroli nad dwoma pobliskimi prowincjami i więcej korzyści pod względem przyszłych podatków. Hiszpanie zgodzili się i, z większą liczbą wojowników Tlaxcalans, ponownie wyruszyli do Tenochtitlán.

Kontyngent złożony z Hiszpanów i ich rdzennych sprzymierzeńców przybył do stolicy Azteków w grudniu 1520 roku. Kilka miesięcy później, w sierpniu 1521 roku, podbili Tenochtitlan i położyli kres imperium meksykańskiemu.

Okres kolonialny

Mapa Wicekrólestwa Nowej Hiszpanii. Shadowxfox, źródło Wikimedia Commons

Hiszpanie podbijali wszystkie terytoria Mezoamerykańskie, aż do ustanowienia wicekrólestwa Nowej Hiszpanii. Podczas tego procesu dotrzymali większości obietnic złożonych Tlaxcalańczykom.

Tak więc, w przeciwieństwie do tego, co wydarzyło się w miastach takich jak Tenochtitlán, miejscowości Tlaxcala nie zostały zniszczone. Podobnie zdobywcy pozwolili mieszkańcom Tlaxcallan zachować ich rodzime imiona, zamiast używać innych kastylijskich i chrześcijańskich.

Poszanowanie umowy nie oznacza, że ​​kultura Tlaxcala pozostała nienaruszona. Po podboju bardzo szybko rozpoczął się proces ewangelizacji prowadzony przez braci franciszkanów, którzy przybyli do Ameryki w 1524 roku.

Ci misjonarze nie tylko próbowali wyeliminować tradycyjną religię Tlaxcala, ale także zbudowali w okolicy kilka kościołów i klasztorów. Tlaxcala, stolica, została przemianowana na „Matki Bożej Wniebowzięcia” i została wybrana na siedzibę pierwszego arcybiskupstwa Nowej Hiszpanii.

Większość ewangelizowanych procesów miała miejsce między 1530 a 1535 rokiem. Wtedy też Tlaxcala otrzymało swój własny herb Korony Hiszpańskiej.

Ochrona korony

Jak zauważono, sojusz między Hernánem Cortésem i przywódcami Tlaxcala zapewnił tej kulturze bezpośrednią ochronę przed Koroną Hiszpańską. Okoliczność ta chroniła jego mieszkańców w najtrudniejszych okresach podboju, zwłaszcza w latach trzydziestych XVI wieku.

Z drugiej strony pakt między zdobywcami a Tlaxcalańczykami trwał po zakończeniu podboju. W następnych latach udział wojowników z tego miasta w działaniach wojennych mających na celu stłumienie buntów był częsty. Ponadto brali udział w wyprawach w inne rejony kontynentu.

Osadnicy z Tlaxcalans

Rola Tlaxcalans jako sprzymierzeńców Hiszpanów po podboju nie ograniczała się do dostarczania wojowników. Wielokrotnie byli wybierani do zakładania osad w różnych rejonach dzisiejszego Meksyku.

Dobry przykład tej funkcji miał miejsce w XVI wieku. Hiszpanie wybrali grupy Christian Tlaxcalans do osiedlenia się w północno-wschodnim Meksyku. Ich misją była pomoc w spacyfikowaniu plemion Chichimecas, koczowniczych i wojowników.

Ci Tlaxcalanie mieli służyć jako przykład dla Chichimeków, aby zgodzili się zostać poddanymi Korony Hiszpańskiej i pracować przy hacjendach i kopalniach.

Główne osady Tlaxcala w rejonie Chichimeca znajdowały się w San Luis Potosí, Nuevo León, Durango, Coahuila i Zacatecas.

Ta operacja kolonizacyjna zmobilizowała ponad 400 rodzin Tlaxcala. Aby zgodzić się na emigrację w te rejony, przywódcy negocjowali z Hiszpanami przyznanie im nowych przywilejów.

Wśród tych przywilejów były tak zwane „nakazy ochrony”, które zapewniały, że spadkobiercy tych rodzin nie utracą przyznanych im ziem. Podobnie nowe porozumienia obejmowały wieczne zwolnienie podatków i trybutów

Według historyków osadnicy Tlaxcala byli niezbędni do spacyfikowania tych obszarów Meksyku. Przez lata oni i Chichimecas zmieszali się, chociaż zawsze zachowywali część swojej tożsamości Tlaxcala.

Po odzyskaniu niepodległości

Kolejnym przywilejem uzyskanym przez Tlaxcalans i utrzymującym się do uzyskania niepodległości przez kraj było to, że miasto Tlaxcala zachowało swój samorząd.

Pod koniec wojny o niepodległość i pierwszego imperium meksykańskiego, Tlaxcala została uznana za terytorium federalne na mocy konstytucji z 1824 r. Stan ten składał się z pięciu prowincji, chociaż utracił część swojego wcześniejszego rozszerzenia.

Wiele lat później Tlaxcala zdołał odzyskać utracone ziemie dzięki unii z Calpulalpan w latach 60. XIX w. Jednym z interesujących faktów na temat tego stanu jest to, że w latach 1885–1911 rządził nim jeden z nielicznych gubernatorów pochodzenia rdzennego: Prospero Cahuantzi.

Obecnie Nahuas żyjący w Tlaxcala utrzymują pewną organizację, zwłaszcza w zachodniej strefie wulkanu Malintzin. Miasta o wyższym odsetku ludności o tym pochodzeniu to między innymi Acxotla del Monte, San Pedro Xochiteotla, San Cosme Mazatecochco, San Bartolomé Cuahuixmatlac i San Rafael Tepatlaxco.

Wkład naukowy i kulturalny

Jedną z cech, które eksperci przypisują kulturze Tlaxcala, jest jej silne poczucie patriotyzmu, zwłaszcza w porównaniu z innymi cywilizacjami w okolicy.

To uczucie znajdowało odzwierciedlenie we wszystkich ich festiwalach i ceremoniach niezwiązanych z religią. Wyrazili w nich wiarę w dobrą przyszłość swojego kraju.

Niektórzy historycy twierdzą, że ta postawa, podobnie jak we współczesnym nacjonalizmie, wyjaśnia jego wybór sprzymierzenia się z Hiszpanami przeciwko Aztekom. W tym czasie zagrożeniem dla niepodległości Tlaxcala było Imperium Meksykańskie, więc postanowili dojść do porozumienia, aby je pokonać.

Płótno Tlaxcala

Rada miasta Tlaxcala zleciła opracowanie kolonialnego kodeksu Tlaxcala w drugiej połowie XVI wieku. Rezultatem był tak zwany Lienzo de Tlaxcala.

Niewielkie informacje na temat kodeksu wskazują, że wyprodukowano trzy jego kopie. Jeden z nich miał zostać wysłany do króla Hiszpanii jako prezent; inny był przeznaczony do Mexico City, gdzie miał zostać dostarczony wicekrólowi; a trzeci miał być przechowywany w samym ratuszu w Tlaxcala.

Niestety, wszystkie te kopie zaginęły, więc ich zawartość znana jest dopiero z reprodukcji wykonanej znacznie później, w 1773 r. Zgodnie z tą reprodukcją, kodeks ukazywał pewne ważne aspekty kultury, społeczeństwa i sojuszy Tlaxcalańczyków.

Literatura

Pisarze Tlaxcala charakteryzowali się dobrym posługiwaniem się językiem. Autorzy ci uprawiali wszystkie gatunki, od poezji po przemówienia, poprzez opowiadania. Najbardziej znane dzieła to Tecuatzin i Tlaxcaltecayotl.

Z drugiej strony częste były też przedstawienia teatralne. Głównym tematem było jego codzienne życie, a także wyczyny jego wojowników i bogów.

Popularność teatru doprowadziła do kontynuacji przedstawień w epoce kolonialnej. Oprócz autorów tekstów, specjalizacja doprowadziła do powstania kostiumów, scenografii i konkretnych aktorów do tańców i piosenek.

Architektura i rzeźba

W okresie przed hiszpańskim podbojem Tlaxcalanie budowali swoje fortece i inne budynki z wapna i kamienia. Zwykle do lokalizacji ich wybierali wzgórza, jak w przypadku Cacaxtla i ceremonialnego centrum Xochitécatl.

W przypadku rzeźby autorzy Tlaxcala wyróżniali się sztywnością swoich kreacji. W nich przedstawiali zwierzęta, ludzi i bogów.

Na krótko przed przybyciem Hiszpanów obszar Puebla-Tlaxcala zyskał znaczny prestiż ze względu na swoją polichromowaną ceramikę. Wielu ekspertów uważa, że ​​ich wyroby prezentowały większą różnorodność i jakość niż te wykonane przez Azteków.

Muzyka

Podobnie jak w większości miast przedhiszpańskich, muzyka odegrała bardzo ważną rolę w kulturze Tlaxcala. Według ekspertów kompozycje utrzymywały bardzo szybkie, ale atonalne tempo.

Najczęściej używanymi instrumentami były teponaztli i huéhuetl. Pierwszym z nich był rodzaj bębna wykonanego z drewna. Zawierał dwa stroiki i wytwarzał dwa rodzaje dźwięków. Z drugiej strony huéhuetl był kolejnym bębnem, w tym przypadku wykonanym ze skóry. Inne instrumenty Tlaxcala to gliniane flety, skrobaki i ślimaki.

Macuilxochitl śpiewa i gra na huéhuetl. Źródło: Bourbon Codex (domena publiczna)

Muzyka tej kultury prawie całkowicie zniknęła po przybyciu Hiszpanów. Jednak niektóre instrumenty przetrwały.

Podobnie jak taniec, muzyka była ściśle związana z ceremoniami religijnymi. Według ówczesnych kronik byli śpiewacy, którzy akompaniowali melodiom swoimi pieśniami.

Tańce ludowe

Jak już wspomniano, tradycyjne tańce Tlaxcala były ściśle związane z ich przekonaniami religijnymi. To spowodowało, że praktycznie zniknęli, gdy franciszkanie rozpoczęli pracę ewangelizacyjną.

Zamiast tańców poświęconych starożytnym bogom, zwłaszcza Camaxtli, Tlaxcalanie zaczęli tańczyć inne rytmy, bardziej odpowiednie dla nowych wierzeń chrześcijańskich. W ten sposób powstały tańce takie jak Maurowie i Chrześcijanie czy Carnestolendas.

Nauki

Tlaxcalans rozwinęli dość zaawansowaną wiedzę z takich przedmiotów jak matematyka, astronomia, nauki przyrodnicze i medycyna. Wszystko, co wiedzieli, wykorzystali do rozwiązania swoich problemów społecznych lub ekonomicznych.

Ta kultura stworzyła dwa różne kalendarze. Pierwsza, o charakterze rytualnym i religijnym, jest podzielona na 20 miesięcy po 13 dni, w sumie 260 dni. Drugi, słoneczny lub cywilny, składał się z 18 miesięcy po 20 dni, do których dodano kolejne pięć dni zwanych nemontemi i które uznano za katastrofalne. Każdy cykl trwał 52 lata.

Podstawą obu kalendarzy były obliczenia matematyczne i obserwacje astronomiczne. Jej astronomowie obserwowali takie zjawiska jak zaćmienia i badali gwiazdy. Wnioski posłużyły do ​​przewidzenia losów ludności

Z drugiej strony, jego techniki medyczne wykorzystywały napoje i maści sporządzone z produktów roślinnych.

Bibliografia

1. Kultura 10. Kultura Tlaxcalteca. Pobrane z cultura10.org
2. Porozmawiajmy o kulturach. Kultura Tlaxcalteca: lokalizacja, charakterystyka, tradycje i nie tylko. Uzyskane z hablemosdeculturas.com
3. Infobae. „Zdrada” Tlaxcalans: mit, który prześladuje ludzi od wieków. Uzyskane z infobae.com
4. History.com redaktorzy. Tlaxcala. Pobrane z history.com
5. Minster, Christopher. Hernan Cortes i jego sojusznicy z Tlaxcalan. Pobrane z thinkco.com
6. People Pill. Xicotencatl I, władca Tlaxcaltec. Odzyskany z peoplepill.com
7. Tuul Tv. Historia kultury Tlaxcala. Uzyskane z tuul.tv