APRAKSJE: RODZAJE I ICH CECHY - NEUROPSYCHOLOGIA - 2025

Apraksja jest zdefiniowana jako niezdolność do wykonania wykonywanie ruchów w tym brak paraliżu lub innego silnika lub zaburzeń czuciowych. Jest to niezdolność do wykonywania zamierzonych ruchów, nawet przy zachowaniu mobilności.

Oznacza to, że osoby z tego typu zaburzeniem nie mogą wykonywać ruchów wymaganych do wykonania czynności, takich jak zapięcie guzika, ale mogą poruszać się normalnie, jeśli ruchy są spontaniczne.

Nie należy mylić apraksji z dyspraksją lub ataksją, ponieważ zaburzenia te obejmują ogólny brak koordynacji ruchowej w sposób, który wpływa na wszystkie rodzaje ruchów.

Rodzaje apraksji

Apraksje są klasyfikowane według rodzaju określonej czynności motorycznej, na którą wpływa lub obszaru mózgu, który jest uszkodzony. Omówione zostaną najczęstsze apraksje: ideomotoryczne, konstruktywne, ideowe i mowy. Te rzadziej występujące zostaną uwzględnione w rozdziale „inne apraksje”.

Apraksja ideomotoryczna

Ten typ apraksji występuje najczęściej. Charakteryzuje się tym, że chorzy na nią nie potrafią kopiować ruchów ani wykonywać codziennych gestów, takich jak kiwanie głową czy machanie ręką.

Pacjenci ci potrafią opisać kroki, jakie należy wykonać, aby wykonać czynność, ale nie są w stanie wyobrazić sobie wykonywania czynności lub wykonywania jej samodzielnie.

Istnieją różne poziomy apraksji ideomotorycznej w zależności od jej nasilenia; w łagodnych przypadkach pacjenci wykonują czynności niedokładnie i niezgrabnie, w najcięższych przypadkach działania są niejasne, stają się nierozpoznawalne.

Na wszystkich poziomach nasilenia najbardziej dotknięte są czynności, które należy wykonać, gdy wydawane są instrukcje słowne, więc jest to rodzaj testu szeroko stosowanego w celu sprawdzenia, czy dana osoba cierpi na apraksję ideomotoryczną.

Innym rodzajem testu szeroko stosowanym w diagnostyce tego zaburzenia jest test seryjnej kopiowania ruchu, opracowany przez Kimurę, który wykazał, że deficyty u tych pacjentów można określić ilościowo, jeśli zostaną poinstruowani, aby skopiować serię ruchów wykonywanych za pomocą określony obszar ciała.

Według Heilmana zmiany chorobowe w płacie ciemieniowym powodowałyby apraksję ideomotoryczną, ponieważ jest to miejsce, w którym ludzie zapisaliby „programy motoryczne” do wykonywania codziennych czynności.

W celu wykonania czynności programy te powinny zostać przekazane do pierwotnego obszaru ruchowego (w płacie czołowym), który byłby odpowiedzialny za wysyłanie rozkazu wykonania czynności do mięśni.

Zgodnie z teorią Heilmana istnieją dwa rodzaje uszkodzeń, które mogą powodować apraksję ideomotoryczną: (1) bezpośrednie uszkodzenia w obszarach, które zawierają „programy motoryczne” oraz (2) uszkodzenie włókien łączących „programy motoryczne” z główny obszar silnika.

Przypadki z objawami podobnymi do apraksji ideomotorycznej obserwowano również po urazie ciała modzelowatego, które łączy obie półkule, ale konieczne jest dalsze zbadanie tych przypadków, aby dowiedzieć się, czy naprawdę mamy do czynienia z apraksją ideomotoryczną i jaki jest jej efekt. przyczyna.

Nie ma określonej metody leczenia apraksji, ponieważ jej objawy nie są odwracalne, ale terapia zajęciowa może pomóc poprawić jakość życia pacjenta.

Ten rodzaj terapii polega na podzieleniu codziennych czynności na elementy, takie jak mycie zębów i samodzielne nauczanie elementów składowych, przy czym z dużą wytrwałością pacjent może je wykonywać ponownie, choć w nieco niezgrabny sposób.

Apraksja konstrukcyjna

Apraksja konstrukcyjna jest drugą pod względem częstości występowania. Pacjenci z tego typu apraksją nie są w stanie wykonywać czynności ruchowych wymagających organizacji przestrzennej, takich jak rysowanie obrazu, robienie figur z klocków czy imitowanie określonego ruchu twarzy.

Ten typ apraksji może rozwinąć się po wystąpieniu zmiany chorobowej w tylnej części płata ciemieniowego którejkolwiek z półkul, chociaż nie jest jasne, czy objawy różnią się w zależności od półkuli, na której występują.

Mountcastle proponuje, że zmiany chorobowe w płacie ciemieniowym powodowałyby apraksję, ponieważ obszar ten otrzymuje informacje z pozycji i ruchu naszego własnego ciała, a zatem, jeśli jest kontuzjowany, spowodowałby dysfunkcję podczas kontrolowania ruchu naszych członków.

Apraksje konstrukcyjne zwykle występują z powodu zawałów mózgu lub jako przyczyna rozwoju choroby Alzheimera.

Jednym z najczęściej stosowanych testów do rozpoznania tego typu apraksji jest poproszenie pacjenta o skopiowanie rysunku. Za pomocą tego testu można rozróżnić, nawet jeśli apraksja jest spowodowana zmianami w lewym płacie ciemieniowym, w prawym lub chorobą Alzheimera, ponieważ rodzaj uszkodzenia powoduje, że pacjenci kopiują rysunki o określonych cechach.

Najczęściej stosowaną terapią w przypadku apraksji konstrukcyjnej jest psychiczna symulacja czynności ruchowych, jak sama nazwa wskazuje, terapia ta polega na zmuszeniu pacjenta do wyobrażenia sobie siebie wykonującego czynności ruchowe krok po kroku.

Ideacyjna apraksja

Pacjenci z apraksją wyobrażeniową charakteryzują się deficytem w wykonywaniu złożonych czynności wymagających planowania, takich jak wysyłanie e-maili czy przygotowywanie posiłków. Niektórzy badacze uważają, że jest to po prostu cięższy poziom apraksji ideomotorycznej, ale są inni, którzy twierdzą, że jest to inny rodzaj apraksji.

Podobnie jak apraksja ideomotoryczna, jest ona spowodowana zmianami w płacie ciemieniowym półkuli dominującej, ale dokładny obszar, w którym ta zmiana występuje, nie jest znany.

Ten rodzaj apraksji jest trudny do zdiagnozowania, ponieważ zwykle występuje razem z innymi zaburzeniami, takimi jak agnozja lub afazja. Jednym z najczęściej stosowanych testów do zdiagnozowania tego jest przedstawienie pacjentowi szeregu obiektów, musi on symulować, że używa każdego z nich trzy razy, stosując różne kroki dla każdej symulacji. De Renzi i Luchelli opracowali skalę do sprawdzania stopnia pogorszenia stanu pacjenta w zależności od popełnionych błędów.

Leczenie tego typu apraksji jest skomplikowane, ponieważ zwykle jest nieodwracalne, ale terapia zajęciowa może pomóc, wykonując ten sam rodzaj ćwiczeń, co w leczeniu apraksji ideomotorycznej.

Rokowanie jest lepsze, jeśli pacjent jest młody, a uraz został spowodowany zawałem mózgu, ponieważ dzięki plastyczności mózgu inne obszary mózgu mogą pełnić część funkcji uszkodzonego obszaru.

Apraksja mowy

Apraksja mowy opisywana jest jako niezdolność do odtworzenia koniecznej sekwencji ruchowej ustami, aby móc mówić jasno i zrozumiale. Może wystąpić zarówno u dorosłych, jak iu dzieci w wieku uczącym się mówić, chociaż u pacjentów w dzieciństwie często określa się go jako werbalną dyspraksję rozwojową.

Ten typ apraksji jest spowodowany zmianami w obszarach w obszarach motorycznych, które kontrolują ruchy mięśni jamy ustnej, chociaż zdarzały się również przypadki pacjentów z uszkodzeniami w wysepce iw okolicy Broki.

Chociaż jest w języku angielskim, na poniższym filmie można zobaczyć dzieci z apraksją mowy od minuty 1:55:

Zmiany te są zwykle spowodowane zawałem serca lub guzem, ale mogą być również konsekwencją degeneracji neuronalnej typowej dla chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera.

Apraksja mowy jest zwykle diagnozowana przez specjalistę językowego, który musi przeprowadzić kompleksowe badanie deficytów pacjenta, które obejmuje takie zadania, jak zaciskanie ust, dmuchanie, lizanie, podnoszenie języka, jedzenie, mówienie …

Ponadto należy wykonać badanie fizykalne jamy ustnej, aby sprawdzić, czy nie ma problemów z mięśniami, które uniemożliwiają pacjentowi prawidłowe mówienie. Diagnoza jest zwykle poparta rezonansem magnetycznym, w którym widoczne są uszkodzone obszary.

Większość apraksji mowy spowodowanych zawałem serca zwykle ustępuje samoistnie, ale te spowodowane zaburzeniami neurodegeneracyjnymi zwykle wymagają zastosowania terapii. Spośród badanych terapii, te, które wykazały większą skuteczność, to te, które obejmują ćwiczenia wytwarzające dźwięki oraz powtórzenia szybkości i rytmu.

Te ćwiczenia dźwiękowe są zwykle wykonywane przy wsparciu specjalisty w zakresie ustawienia mięśni i ruchu artykulacyjnego. Te zabiegi zwykle działają dobrze i są skuteczne w dłuższej perspektywie.

Apraksja chodu

Apraksję chodu definiuje się jako niezdolność do poruszania nogami w celu naturalnego chodzenia bez paraliżu lub problemów z mięśniami.

Ten typ apraksji występuje zwykle u osób starszych po niedokrwieniu, w rezonansie magnetycznym zwykle obserwuje się rozszerzenie komór, które są zaangażowane w prawidłowy ruch kończyn dolnych.

Oprócz problemów z chodem pacjenci często mają inne objawy, takie jak nietrzymanie moczu, brak równowagi, a nawet deficyty poznawcze.

Nieleczeni pacjenci z tego typu zaburzeniem mogą doświadczać całkowitego paraliżu kończyn dolnych i poważnych deficytów poznawczych.

Jednym z rodzajów terapii, która okazuje się dość skuteczna, jest stymulacja magnetyczna. W badaniu Devathasana i Dinesha (2007) wykazano, że pacjenci poddani stymulacji magnetycznej w obszarach motorycznych przez tydzień znacznie poprawili swój sposób chodzenia.

Apraksja kinetyczna kończyn

Apraksja kinetyczna kończyn, jak sama nazwa wskazuje, wiąże się z deficytem płynnego ruchu kończyn górnych i dolnych.

Osoby z tym zaburzeniem często mają problemy zarówno z dużą motoryką (poruszanie rękami i nogami), jak i drobną motoryką (poruszanie palcami, pisanie, podnoszenie przedmiotów …).

Ten typ apraksji zwykle występuje z powodu zwyrodnienia neuronów ruchowych, zlokalizowanych w płatach czołowych i ciemieniowych, jako konsekwencja schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane, choć może również wystąpić jako przyczyna zawału mózgu.

Leczenie apraksji kinetycznych zwykle koncentruje się na wyszkoleniu pacjenta w posługiwaniu się przedmiotami codziennego użytku w celu poprawy jakości życia.

Apraksja ustno-twarzowa lub twarzowo-ustna

Pacjenci cierpiący na apraksję ustno-twarzową nie są w stanie właściwie kontrolować mięśni twarzy, języka i gardła, w związku z czym mają problemy z przeżuwaniem, połykaniem, mruganiem, wystawianiem języka itp.

Ta niepełnosprawność występuje, gdy osoba zamierza wykonywać ruchy celowo, a nie gdy są one mimowolne, to znaczy występuje tylko wtedy, gdy osoba myśli o ruchach przed ich wykonaniem.

Apraksja ustno-twarzowa zwykle występuje w połączeniu z apraksją kinetyczną kończyn. Związek między tymi dwoma typami apraksji nie jest jeszcze znany, ponieważ apraksja kinetyczna zwykle występuje po urazach płata czołowego i ciemieniowego, podczas gdy urazy doznane przez osoby cierpiące na apraksję ustno-twarzową mają bardzo różne lokalizacje, takie jak kora zwoje przedczołowe, wyspowe lub podstawne.

Wykazano, że terapia biofeedback jest skuteczna w tego typu apraksji, ale nie wiadomo jeszcze, czy ta terapia jest skuteczna w dłuższej perspektywie. Zabieg biofeedback polega na dostarczeniu czujników, które wykrywają aktywację mięśni twarzy i ust, w ten sposób profesjonalista może obserwować mięśnie, które pacjent próbuje poruszyć i korygować je w razie potrzeby.

Apraksja okoruchowa

Apraksja okoruchowa to trudność lub niemożność wykonywania ruchów oczu, zwłaszcza sakkad (przesuwania oczu na bok), które mają skierować wzrok na bodziec wzrokowy.

Ten rodzaj apraksji różni się od poprzednich tym, że może wystąpić zarówno w postaci nabytej, jak i wrodzonej, to znaczy może wystąpić od urodzenia z powodu dziedziczenia genu. Wrodzona apraksja okoruchowa może mieć kilka typów w zależności od dotkniętego genu.

Jednym z najczęściej badanych jest apraksja okulomotoryczna typu 2, spowodowana mutacją w genie SETX. Ta apraksja jest charakterystycznym objawem choroby Gauchera, która ma charakter zwyrodnieniowy i niestety często powoduje przedwczesną śmierć dzieci, które na nią cierpią. Najcięższe przypadki wymagają zwykle przeszczepu szpiku kostnego.

Kiedy apraksja jest nabyta, jest to zwykle spowodowane urazami ciała modzelowatego, móżdżku i czwartej komory, zwykle spowodowanymi różnymi zawałami mózgu.

Bibliografia

1. Guérin, F., Ska, B. i Belleville, S. (1999). Poznawcze przetwarzanie zdolności rysunkowych. Brain Cogn, 464–478. doi: 10.1006 / brcg.1999.1079
2. Heilman, LR (1982). Dwie formy apraksji ideomotorycznej. Neurology (NY), 342-.
3. Katz, WF, Levitt, JS i Carter, GC (2003). Leczenie apraksji policzkowo-twarzowej metodą biofeedbacku przy użyciu EMA. Mózg i język, 75–176. doi: 10.1016 / S0093-934X (03) 00257-8
4. Mohr, J., Lazar, RM, Marshall, RS i Hier, DB (2004). Choroba środkowej tętnicy mózgowej. W J. Mohr, DW Choi, JC Grotta, B. Weir i PA Wolf, Stroke (str. 123–151). Filadelfia: Elsevier.
5. Raade, AS, Gonzalez Rothi, LJ i Heilman, KM (1991). Związek między apraksją policzkowo-twarzową i kończynową. Mózg i poznanie, 130–146. doi: 10.1016 / 0278-2626 (91) 90002-P
6. Tada, M., Yokoseki, A., Sato, T., Makifuchi, T. i Onodera, O. (2010). Ataksja o wczesnym początku z apraksją motoryczną oka i hipoalbuminemią / ataksją z apraksją okoruchową 1. Postępy medycyny eksperymentalnej i biologii, 21-33.
7. Vromen, A., Verbunt, J., Rasquin, S. i Wade, D. (2011). Obrazowanie ruchowe u pacjentów z udarem prawej półkuli i jednostronnym zaniedbaniem. Brain Inj, 387–393. doi: 10.3109 / 02699052.2011.558041
8. Wheaton, L. i Hallett, M. (1–10). Apraksja ideomotoryczna: przegląd. Neurol Sci, 2007. doi: 10.1016 / j.jns.2007.04.014