- Co to jest kortyzol?
- cechy
- Metabolizm glukozy i regulacja cukru
- Zatrzymuje wchłanianie glukozy
- Regulacja ciśnienia krwi
- Inny
- Synteza
- Mechanizm akcji
- Wysoki kortyzol
- Kortyzol i mózg
- Przykład
- Ciągłe uwalnianie kortyzolu
- Konsekwencje wysokiego kortyzolu
- Jak możemy obniżyć poziom kortyzolu?
- Unikać stresu
- Jedz zdrowo
- Ćwiczenie
- Bibliografia
Kortyzolu jest glukokortykoid hormonem wydzielanym przez gruczoł nadnercza. Jego konsekwencje dla organizmu są wielorakie, a jego główną funkcją jest zwiększanie poziomu cukru we krwi i wspomaganie metabolizmu tłuszczów. Podobnie, odgrywa szczególnie istotną rolę w stanach stresu, stając się hormonem, który w takich sytuacjach uwalniamy najczęściej.
Nawet jeśli masz wysoki poziom stresu, możesz poddać się odpowiedniemu leczeniu, kontrolować kortyzol we krwi i zmniejszyć jego skutki. Jeśli podejmiesz działania, aby go zwalczać, możesz uniknąć jego negatywnych konsekwencji.
Struktura kortyzolu
W tym artykule wyjaśnimy, jakie są właściwości kortyzolu, jaką rolę odgrywa wysoki kortyzol w funkcjonowaniu organizmu, jakie są jego przyczyny oraz co możemy zrobić, aby jego poziom był niski i korzystnie wpływał na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne.
Co to jest kortyzol?
Kortyzol, znany również pod nazwą hydrokortyzon, jest hormonem naszego organizmu. W szczególności składa się z hormonu glukokortykoidowego, czyli jest jednym z hormonów odpowiedzialnych za regulację metabolizmu węglowodanów, promując glukoneogenezę i hamując aktywność układu odpornościowego.
cechy
Kortyzol to hormon, który wydzielają wszyscy ludzie i którego potrzebujemy do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W rzeczywistości ten hormon pełni funkcje regulacyjne w organizmie, które mają żywotne znaczenie.
Metabolizm glukozy i regulacja cukru
Szczególnie odgrywa kluczową rolę w metabolizmie glukozy i regulacji poziomu cukru we krwi.
Jak stwierdzono na Uniwersytecie Stanu Kolorado, kortyzol stymuluje produkcję glukozy w wątrobie, przenosząc określone aminokwasy z tkanek do wątroby w celu wykorzystania ich do produkcji glukozy do odżywiania komórek organizmu.
Zatrzymuje wchłanianie glukozy
Podobnie kortyzol jest hormonem, który zatrzymuje wchłanianie glukozy, gdy jej konserwacja jest potrzebna do przeżycia, i jest zdolny do rozpadu tłuszczów w komórkach w celu produkcji energii.
Innymi słowy, główną funkcją kortyzolu jest wydobywanie z pożywienia energii niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania.
Tak więc, gdyby kortyzol nie krążył w naszej krwi, nie moglibyśmy produkować glukozy, więc komórki naszego organizmu nie mogły być karmione, nasze tkanki nie korzystałyby ze spożywanych substancji i bez względu na to, ile jedliśmy, nie odżywialibyśmy się.
Dlatego kortyzol odgrywa fundamentalną rolę w prawidłowym rozwoju naszego organizmu, ponieważ umożliwia nam przekształcanie spożywanych przez nas składników odżywczych w pożywienie dla tkanek.
Regulacja ciśnienia krwi
Podobnie kortyzol również odgrywa bardzo ważną rolę w regulacji ciśnienia krwi. Jak wykazało badanie opublikowane w czasopiśmie „Hypertension”, poziom kortyzolu reguluje poziom ciśnienia krwi.
W ten sposób wysoki poziom kortyzolu wiąże się z wysokim ciśnieniem krwi, niskim poziomem kortyzolu z niskim ciśnieniem krwi oraz optymalnym poziomem kortyzolu przy dobrym krążeniu krwi w naszym organizmie.
Fakt ten zmotywował wiele badań, które pokazały, jak nadmiernie wysokie wydzielanie kortyzolu może łatwo powodować nadciśnienie, dlatego optymalne uwalnianie tego hormonu w naszym organizmie jest ważne dla zdrowia fizycznego.
Inny
Inne ważne funkcje kortyzolu w organizmie obejmują:
- Pomaga w homeostazie wody i elektrolitów (małych substancji zawierających jony).
- Zwiększa poziom cukru we krwi poprzez glukoneogenezę (proces, w którym kortyzol syntetyzuje glukozę).
- Tłumi działanie układu odpornościowego.
- Zmniejsza tworzenie kości.
Synteza
Jak wszystkie hormony, kortyzol wydzielany jest w określonym obszarze organizmu, który odpowiada za jego produkcję. Konkretnie, kortyzol jest wydzielany przez strefę siatkowatą i magazynowany w strefie powięziowej kory nadnerczy, najbardziej zewnętrznej części nadnerczy zlokalizowanej w nerkach.
Jednocześnie uwalnianie kortyzolu przez nadnercza jest kontrolowane przez podwzgórze, specyficzny obszar ludzkiego mózgu.
To połączenie między nadnerczem a podwzgórzem ma kluczowe znaczenie dla właściwego zrozumienia związku między mózgiem a ludzkim ciałem, dwiema strukturami, które nieustannie się wzajemnie sprzężają.
W ten sposób, w sytuacjach stresowych, podwzgórze jest aktywowane pod wpływem nerwowości i zewnętrznych obciążeń, którym poddawany jest mózg. Kiedy podwzgórze jest aktywowane, pobudza nadnercza i pobudza wydzielanie kortyzolu, dlatego jest on uwalniany w większej ilości, gdy jesteśmy niespokojni.
Może wydawać się dziwne, jak część mózgu może aktywować obszar nerek tak natychmiast, gdy jesteśmy narażeni na stres.
Oczywiście funkcjonowanie organizmu człowieka jest bardzo złożone, a połączenie między podwzgórzem a nadnerczem, między mózgiem a nerkami nie jest połączone magicznym, bezpośrednim sposobem wymiany informacji.
Mechanizm akcji
Droga, jaką musi podążać komunikat „Jestem zestresowany”, aby wydostać się z mózgu i dostać się do nerek jest nieco dłuższa i bardziej złożona.
Podwzgórze w sytuacjach stresowych wydziela hormon zwany hormonem uwalniającym kortykotropinę (CRH). Hormon ten jest uwalniany w naszym mózgu (podwzgórzu) i jest prowadzony przez krew do przysadki, gruczołu dokrewnego znajdującego się u podstawy czaszki.
Gdy hormon uwalniający kortykotropinę dociera do przysadki mózgowej, natychmiast uwalnia inny hormon, kortykotropinę nadnerczy (ACTH). Ten drugi hormon opuszcza przysadkę mózgową i jest transportowany przez krew do kory nadnerczy.
Kiedy ten hormon dociera do nerki, stymulowane jest wydzielanie glukokortykoidów, dzięki czemu mózg zdążył już połączyć się z nerką, dzięki czemu uwalnia więcej kortyzolu w naszym organizmie.
W ten sposób możemy zaobserwować związek między poziomem kortyzolu a stanami stresu, który następuje poprzez kaskadę uwalniania hormonów, która zaczyna się w mózgu, a kończy w nerkach.
Wysoki kortyzol
Kortyzol pełni bardzo ważne działania dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Nie oznacza to jednak, że im więcej kortyzolu mamy, tym więcej korzyści odniesie nasz organizm.
Podobnie jak w przypadku wszystkich hormonów, jego nadmiar może być równie negatywny, jak jego brak, ponieważ może zmienić funkcjonowanie tak ważnych procesów organizmu, jak te, które właśnie omówiliśmy.
Podobnie, jeśli przeanalizujemy działanie kortyzolu, zobaczymy, jak niektóre z nich mogą być szkodliwe, jeśli są wykonywane w nadmiarze.
Nie interesuje nas to, że ciśnienie krwi jest zbyt wysokie, ani to, że działanie układu odpornościowego jest stale hamowane lub że tworzenie kości jest stale zmniejszane.
W ten sposób kortyzol jest w pewnych momentach całkowicie niezbędnym hormonem, zwłaszcza w tych, w których organizm potrzebuje metabolizować glukozę, aby odżywić tkanki.
Jednak organizm nie musi przeprowadzać tego procesu w sposób ciągły, więc będą chwile, kiedy będzie mu wygodnie mieć wysoki poziom kortyzolu, a czasem, kiedy będzie mu wygodnie spadać.
Kortyzol i mózg
Jak już wspomnieliśmy, w sytuacjach stresowych nadnercza i podwzgórze są połączone kaskadą hormonów. W ten sposób, kiedy żyjemy w stresującej sytuacji, nasz mózg wysyła sygnały do naszej nerki, aby zwiększyć wydzielanie kortyzolu.
Dlatego gdy jesteśmy zestresowani, we krwi naszego organizmu krąży większe ilości kortyzolu.
Ciało ludzkie nie wykonuje tego procesu na próżno, ponieważ zwiększone uwalnianie kortyzolu ma wartość adaptacyjną, to znaczy, że nasz mózg decyduje się powiedzieć naszym nerkom, aby zwiększyły uwalnianie kortyzolu, aby osiągnąć cel.
Cel ten jest związany z pierwotną reakcją człowieka na stresujące sytuacje, które wymagają zwiększonego niepokoju i pobudzenia.
W ten sposób nasz umysł postrzega stresujące sytuacje jako nagłe sytuacje, w których nasze ciało musi być bardziej aktywowane, aby móc skutecznie reagować.
Przykład
Przykładem może być niepokój, który pojawia się przed groźbą realnego zagrożenia, w którym nasz organizm przygotowuje się do posiadania niezbędnej energii, aby móc skutecznie zareagować na wspomniane zagrożenie.
Jednak ta adaptacyjna funkcja naszego organizmu działa prawidłowo w określonych momentach niepokoju, w których organizm jest aktywowany bardziej niż normalnie przez pewien czas, ale wraca do normy, gdy zagrożenie zniknie.
W takich sytuacjach największe wydzielanie kortyzolu następuje w czasie krótkiego okresu stresu (gdy utrzymuje się stan nerwowości) i jest przywracane po ustąpieniu lęku.
Ciągłe uwalnianie kortyzolu
Jednak termin stres nie odnosi się do określonych stanów lęku, a wręcz przeciwnie. Stres rozumiany jest jako trwały i długotrwały stan niepokoju, nerwowości i pobudzenia.
Dlatego, gdy jesteśmy zestresowani, uwalnianie kortyzolu stale rośnie, więc jego poziom rośnie i nie wraca do stanu początkowego.
W ten sposób, w obliczu stresu, nasz mózg interpretuje istnienie stałego zagrożenia, więc nadnercza nieustannie uwalniają kortyzol, aby zapewnić organizmowi niezbędną energię przez cały czas.
Jednak w rzeczywistości w wielu chwilach stresu nasz organizm nie potrzebuje wzrostu energii, ponieważ nie ma realnego zagrożenia. W ten sposób organizm zaczyna wytwarzać duże ilości kortyzolu bez żadnego fizycznego powodu, więc hormon zaczyna szkodzić naszemu ciału.
Konsekwencje wysokiego kortyzolu
Nadmiar kortyzolu we krwi wywołuje negatywne skutki, takie jak przesadny wzrost poziomu cukru we krwi, podwyższone ciśnienie krwi, osteoporoza, nadmierne owłosienie czy powstawanie rozstępów na skórze brzucha.
Podobnie, wysoki poziom kortyzolu może powodować zatrzymywanie wody w powiekach, osłabienie mięśni, zwiększenie masy ciała i wyczerpanie fizyczne.
Dlatego stres nie tylko szkodzi zdrowiu psychicznemu, ale może również szkodzić zdrowiu fizycznemu w sposób bezpośredni poprzez działanie kortyzolu.
Jak możemy obniżyć poziom kortyzolu?
Kortyzol to hormon działający zgodnie z potrzebami naszego organizmu, dzięki czemu jego produkcję można regulować poprzez określone zachowania. Jak widzieliśmy, wysoki poziom kortyzolu powoduje duże problemy fizyczne, więc aby go zmniejszyć, będziemy musieli zwiększyć dbałość o nasz organizm.
Tak więc, w ten sam sposób, w jaki pewne zachowania mogą stać się niekorzystne dla zdrowia poprzez wzrost kortyzolu, inne mogą stać się zdrowymi zachowaniami, które go zmniejszą.
Istnieje wiele różnych hipotez dotyczących czynników, które mogą wpływać na produkcję kortyzolu, jednak najważniejsze z nich można podzielić na trzy duże grupy.
Unikać stresu
Oczywiście, jak widzieliśmy w całym artykule, jeśli jesteś zestresowany, poziom kortyzolu wzrośnie, więc jeśli nie, będziesz bardziej chronić swój organizm przed wzrostem tego hormonu. Dlatego ważne jest, aby unikać stresu, a także radzić sobie z nim w momencie, gdy zacznie się pojawiać.
Postaraj się wypełnić swój harmonogram szeregiem czynności, które możesz wykonywać w zdrowy sposób bez przesady, poświęć trochę czasu każdego dnia na robienie rzeczy, które lubisz, dobrze zorganizuj się i wykonuj ćwiczenia relaksacyjne lub medytacyjne, gdy niepokój przejmuje kontrolę.
Jedz zdrowo
Kortyzol odgrywa fundamentalną rolę w metabolizmie pożywienia, dlatego są one również ważne w przewidywaniu funkcjonowania tego hormonu.
Staraj się nie nadużywać produktów zawierających duże ilości kofeiny, zmniejszaj ilość przetworzonej żywności, ogranicz spożycie rafinowanych węglowodanów, takich jak biały chleb, czekolada lub słodycze, i dobrze nawadniaj się w ciągu dnia.
Ćwiczenie
Badanie przeprowadzone w „The Journal of the International Society of Sports Nutrition” wykazało, że uprawianie aktywności fizycznej pozwala na obniżenie poziomu kortyzolu we krwi. Jednak wykazano również, że nadmiernie forsowny lub długotrwały wysiłek fizyczny wywoływał odwrotny skutek i zwiększał go.
W związku z tym w celu obniżenia poziomu kortyzolu zaleca się regularne ćwiczenia, nie przekraczające 45 minut treningu.
Bibliografia
- Buckley TM i Schatzberg AF O interakcjach osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej (HPA) i snu: normalna aktywność osi HPA i rytm okołodobowy, przykładowe zaburzenia snu. J Clin Endocrinol Metab 90 (2005) 3106-14.
- Brillon DJ. Wpływ kortyzolu na wydatek energetyczny i metabolizm aminokwasów u ludzi. Am J Physiol 1995; 268: E501-E513.
- Hammond GL, Smith CL, Underhill DA. Badania molekularne struktury, biosyntezy i funkcji globuliny wiążącej kortykosteroidy. J Steroid Biochem Mol Biol 1991; 40: 755-62.
- Kriegsfeld LJ, Silver R. Regulacja funkcji neuroendokrynnej: czas jest wszystkim. Hormony i zachowanie 2006; 49: 557-574.
Weigensberg MJ, Toledo-Corral CM, Goran MI. Związek między zespołem metabolicznym a kortyzolem w surowicy u młodzieży latynoskiej z nadwagą. J Clin Endocrinol Metab 2008; 93 (4): 1372-1378.