ZESPÓŁ CORNELIA DE LANGE: OBJAWY, PRZYCZYNY, LECZENIE - NEUROPSYCHOLOGIA - 2025

Zespół Cornelia de Lange to patologia genetyczna charakteryzująca się obecnością znacznego opóźnienia poznawczego, któremu towarzyszą różne cechy fizyczne wady rozwojowe.

Na poziomie klinicznym obserwuje się trzy zróżnicowane przebiegi kliniczne: ciężki, umiarkowany i łagodny. Oznaki i objawy to zwykle nietypowa konfiguracja twarzy, wady rozwojowe układu mięśniowo-szkieletowego oraz opóźniony rozwój poznawczy i psychomotoryczny. Ponadto możliwe jest wyróżnienie innych rodzajów anomalii związanych z wadami rozwojowymi serca, płuc i / lub przewodu pokarmowego.

Jeśli chodzi o pochodzenie zespołu Cornelia de Lange, jego etiologia jest związana z obecnością specyficznych mutacji między innymi w genach SMC3, SMC1A, NIPBL. Rozpoznanie jest zasadniczo kliniczne, dokonywane na podstawie cech fizycznych i poznawczych. Jednak zwykle towarzyszy mu potwierdzający test genetyczny.

Leczenie ukierunkowane jest na wykrywanie i leczenie powikłań medycznych. Niezbędna jest medycyna, logopedia, interwencja neuropsychologiczna i edukacja specjalna.

Historia

Zespół ten został po raz pierwszy opisany przez dr Cornelię de Lange w 1933 roku. Jej badania opierały się na badaniu dwóch pacjentów w wieku 6 i 17 miesięcy. Jego obraz kliniczny charakteryzował się poważnym opóźnieniem wzrostu fizycznego i rozwoju intelektualnego związanym z różnymi cechami wad rozwojowych.

Biorąc pod uwagę podobieństwo obu przypadków, pierwszy raport kliniczny dotyczący tej patologii zakładał istnienie wspólnej i publicznej przyczyny etiologicznej.

Wcześniej Brachmann (1916) zdołał opublikować niektóre dane z sekcji zwłok pacjenta w wieku dziecięcym z pewnymi cechami zgodnymi z zespołem Cornelia de Lange.

Obecnie obraz kliniczny tego zespołu został podzielony na trzy zróżnicowane fenotypy: ciężki, umiarkowany i łagodny.

Charakterystyka zespołu Cornelia de Lange

Zespół Cornelia de Lange jest rzadkim zaburzeniem genetycznym o charakterze wrodzonym, to znaczy, że jego cechy kliniczne są widoczne od urodzenia. Definiuje się ją jako chorobę wieloukładową, której objawy wiążą się z opóźnieniem rozwoju fizycznego i poznawczego, wadami rozwojowymi czaszkowo-twarzowymi lub mięśniowo-szkieletowymi.

Chociaż przebieg kliniczny i nasilenie tego zespołu mogą się znacznie różnić u osób dotkniętych chorobą, jest to choroba o wysokiej śmiertelności.

Osoby z zespołem Cornelia de Lange charakteryzują się nietypową lub charakterystyczną konfiguracją twarzy oraz opóźnieniem wzrostu / rozwoju przed i po urodzeniu.

Najczęstsze jest to, że pojawiają się problemy z nauką, opóźnione przyswajanie języka lub chód i zaburzenia zachowania.

Statystyka

Zespół Cornelia de Lange jest rzadką patologią w populacji ogólnej, zazwyczaj zalicza się go do rzadkich chorób. Dane epidemiologiczne nie są dokładnie znane. Jego częstość występowania szacuje się na jeden przypadek na 10 000–30 000 urodzeń.

Do chwili obecnej możemy znaleźć ponad 400 różnych przypadków zespołu Cornelia de Lange opisanych w literaturze medycznej i eksperymentalnej.

Jest to patologia, która może dotyczyć obu płci w równej liczbie. Niektórzy autorzy, tacy jak Gutiérrez Fernández i Pacheco Cumani (2016), sugerują niewielką przewagę w stosunku do kobiet, ze stosunkiem 1,3 / 1.

Jeśli chodzi o pozostałe czynniki socjodemograficzne, obecne badania nie wykazały zróżnicowanej częstości występowania związanej z określonymi krajami lub grupami etnicznymi i / lub rasowymi.

Duża część zdiagnozowanych przypadków ma charakter sporadyczny, chociaż kilka rodzin dotkniętych chorobą zostało zidentyfikowanych z wyraźnym dominującym wzorem dziedziczenia.

Objawy

Objawy przedmiotowe i podmiotowe zespołu Cornelia de Lange charakteryzują się szerokim wzorcem zaangażowania.

Chorobę tę definiuje obecność charakterystycznych rysów twarzy, wad rozwojowych układu mięśniowo-szkieletowego kończyn górnych i dolnych, uogólnione opóźnienie wzrostu przed i po urodzeniu, a także rozwój innych nieprawidłowości fizycznych.

Następnie opiszemy niektóre z najczęstszych objawów klinicznych zespołu Cornelia de Lange:

Zwiększać

U ponad 90% osób dotkniętych zespołem Cornelii Lange można zidentyfikować opóźnienie w rozwoju fizycznym lub globalny wzrost. Na wzrost często wpływa zarówno w okresie prenatalnym, jak i poporodowym.

Najczęstsze cechy noworodków to:

• Waga i wzrost poniżej oczekiwań.
• Zmniejszenie obwodu głowy poniżej 3 centyla.

Te warunki zwykle trwają do dorosłości. Można w nim wyróżnić wzrost niższy niż oczekiwany dla płci i wieku biologicznego osoby dotkniętej chorobą.

Wraz z tego typu zmianami można zidentyfikować pewne nieprawidłowości związane z karmieniem. Trudności w połykaniu lub żuciu pokarmu są powszechne we wczesnych stadiach życia.

Objawy twarzoczaszki

Połączenie zmian w obrębie czaszki i twarzy skutkuje rozwojem charakterystycznego fenotypu twarzy u osób z zespołem Cornelia de Lange.

Niektóre z bardziej powszechnych nieprawidłowości obejmują:

• Mikrocefalia: zmniejszenie ogólnego rozmiaru głowy, poniżej oczekiwanego dla płci i grupy wiekowej osoby dotkniętej chorobą.
• Sinofridia: brwi są zwykle ułożone w sposób ciągły, bez przestrzeni lub obszaru pozbawionego włosów między nimi. Zrost brwi to jeden z najbardziej charakterystycznych rysów twarzy. Najczęściej jest to bardziej wysklepione niż normalnie.
• Rzęsy: chociaż na poziomie okulistycznym zwykle nie stwierdza się żadnych istotnych nieprawidłowości lub zmian, rzęsy są zwykle długie i bardzo cienkie.
• Konfiguracja nosa: nos zwykle charakteryzuje się niedorozwojem niektórych jego struktur. Na całym świecie ma zmniejszony rozmiar z przestawionymi otworami. Grzbiet nosa jest zwykle szeroki i wklęsły, podczas gdy podnosek jest długi i wydatny.
• Konfiguracja szczękowo-policzkowa: można zaobserwować niedorozwiniętą szczękę (mikrognatię) z uniesionym podniebieniem i różnymi nieprawidłowościami w implantacji zębów. Górna warga jest zwykle cienka, a rogi skierowane w stronę dolnej płaszczyzny.
• Małżowina uszna: uszy są zwykle nisko osadzone. Oprócz tego, że są poniżej zwykłych, mają tendencję do obracania się do tyłu.
• Szyja: osoby dotknięte chorobą mają skróconą długość szyi. Często stwierdza się niską implantację linii włosów.

Objawy mięśniowo-szkieletowe

• Opóźniony wiek kostny : Nieprawidłowości wzrostu przed i po urodzeniu mogą powodować znaczne opóźnienie dojrzewania kości.
• Hipoplazja: duża część osób dotkniętych chorobą ma asymetryczny rozwój kończyn i członków ciała. Często stwierdza się, że dłonie i stopy są mniejsze niż zwykle.
• Syndactyly: w tym zespole częste jest zespolenie skóry lub struktury kostnej niektórych palców rąk.
• Brachyclinodactyly: Piąty palec dłoni jest zwykle zakrzywiony i odchylony.
• Oligodaktylia: brak jednego lub więcej palców u rąk i nóg stanowi kolejną z cech układu mięśniowo-szkieletowego, które można zidentyfikować.
• Hipotonia mięśniowa: napięcie struktury mięśniowej jest zwykle wiotkie lub nieprawidłowo zmniejszone.

Objawy neurologiczne i poznawcze

Opóźnienie w rozwoju poznawczym i psychomotorycznym jest jednym z głównych objawów klinicznych zespołu Cornelia Lange. Zazwyczaj identyfikuje się powolne nabywanie umiejętności związanych z aktywnością ruchową lub umysłową.

Najbardziej dotknięte kamienie milowe to umiejętność siedzenia, emocjonalny uśmiech, bełkot, niezależny ruch, emisja pierwszych słów, zrozumienie i rozkazy, karmienie, chodzenie lub niezależna toaleta.

U wielu osób dotkniętych chorobą można zidentyfikować średnie IQ związane z lekką lub umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną.

Objawy behawioralne

Zachowanie osób dotkniętych zespołem Cornelia de Lange ma zwykle kilka charakterystycznych cech:

• Stymuluj nadwrażliwość.
• Nieregularne nawyki dotyczące snu i jedzenia.
• Trudność lub niemożność nawiązania relacji społecznych.
• Powtarzalne i stereotypowe zachowania.
• Brak lub niewielka niewerbalna ekspresja emocji.

Inne cechy fizyczne

Zespół Cornelia de Lange wiąże się również z rozwojem różnych powikłań medycznych.

Najczęstsze przyczyny śmierci lub pogorszenia stanu zdrowia osób dotkniętych chorobą są związane z:

• Wady rozwojowe układu pokarmowego.
• Wady rozwojowe serca.
• Zaburzenia i wady układu oddechowego (dysplazja / hipoplazja oskrzelowo-płucna, aspiracja płucna, nawracające ataki bezdechu, zapalenie płuc itp.)

Czy są różne kursy kliniczne?

Zmienność objawów przedmiotowych i podmiotowych zespołu Cornelia de Lange pozwoliła sklasyfikować jego przebieg kliniczny:

Wpisz I.

Zwykle jest to najpoważniejsze. Zmiany i anomalie charakteryzują się obecnością runa fizycznego, wadami mięśniowo-szkieletowymi, nieprawidłowymi rysami twarzy, ograniczeniem ruchomości stawów, opóźnieniem poznawczym i innymi powikłaniami zdrowotnymi (słuchowymi, ocznymi, pokarmowymi, renourologicznymi, kardiologicznymi i narządów płciowych).

Typ II

W tym podtypie zmiany fizyczne są zwykle mało widoczne, zwłaszcza w kończynach. Osoby dotknięte chorobą zwykle nie mają poważnych deficytów intelektualnych. Najczęściej diagnozę stawia się poza okresem noworodkowym.

Typ III

Jego przebieg kliniczny zasadniczo charakteryzuje się zmiennością kliniczną. Cechy twarzy są obecne w większości przypadków, ale wyraz pozostałych anomalii jest zmienny.

Przyczyny

Pochodzenie zespołu Cornelia Lange jest związane z obecnością nieprawidłowości genetycznych. W badanych przypadkach zidentyfikowano specyficzne mutacje w 5 różnych genach: NIPBL, SMC1A, HDAC8, RAD21 i SMC3.

Najczęstsza zmiana jest związana z genem NIPBL, zidentyfikowanym u ponad połowy chorych. Pozostałe anomalie genetyczne są rzadsze.

Wszystkie te geny odgrywają znaczącą rolę w produkcji białek związanych z kompleksem kohezyny, odpowiedzialnych za regulację struktury i organizacji chromosomów, stabilizację informacji genetycznej w komórkach i naprawę DNA.

Ponadto spełniają kilka podstawowych funkcji w prenatalnym rozwoju kończyn, twarzy oraz innych okolic i układów ciała.

Diagnoza

Rozpoznanie zespołu Cornelia de Lange ma charakter kliniczny. Obecnie nie ma badań laboratoryjnych, które jednoznacznie wskazywałyby na jego obecność. W obszarze medycznym najczęściej stosuje się kryteria diagnostyczne zaproponowane przez Kline i wsp.

Odnoszą się one do identyfikacji anomalii twarzoczaszki, wzrostu i rozwoju kończyn, zmian neurosensorycznych i skórnych, zaburzeń zachowania itp.

Ponadto ważne jest wykonanie molekularnej analizy genetycznej w celu zidentyfikowania obecności mutacji związanych z zespołem Cornelia de Lange.

Leczenie

Chociaż nie ma lekarstwa na zespół Cornelii de Lange, jego podejście terapeutyczne obejmuje planowanie ciągłej kontroli lekarskiej wraz z leczeniem powikłań.

Autorzy Gil, Ribate i Ramos (2010) wskazują na niektóre z najczęściej stosowanych podejść.

• Rozwój i wzrost : regulacja spożycia kalorii, sztuczna podaż, implantacja sondy nosowo-żołądkowej m.in.
• Zachowanie i rozwój psychomotoryczny : zastosowanie programu interwencji logopedycznej, wczesnej stymulacji i edukacji specjalnej. Stosowanie adaptacji, takich jak język migowy lub inne alternatywne techniki komunikacji. Stosowanie podejść poznawczo-behawioralnych w przypadkach zaburzeń zachowania.
• Nieprawidłowości i wady rozwojowe układu mięśniowo-szkieletowego : najczęściej występują przy stosowaniu metod korekcyjnych lub zabiegów chirurgicznych, chociaż nie ma danych, które wskazywałyby na ich skuteczność.
• Wady twarzoczaszki i wady rozwojowe: podstawowe podejście koncentruje się na korekcji chirurgicznej, zwłaszcza w przypadku wad szczęki i jamy ustnej.

Bibliografia

1. Fundacja CdLS. (2016). Charakterystyka CdLS. Otrzymane z Cornelia de Lange Syndrome Foundation.
2. Gil, M., Ribate, M. i Ramos, F. (2010). Zespół Cornelia de Lange. AEP. Uzyskane z AEP.
3. Gutiérrez Fernández, J. i Pacheco Cumani, M. (2016). Rozdział XII. Zespół Cornelia de Lange. Uzyskane z AEPED.
4. NIH. (2016). Zespół Cornelia de Lange. Uzyskane z Genetics Home Reference.
5. NORD. (2016). Zespół Cornelia de Lange. Otrzymane od National Organization for Rare Disorders.
6. Sanz, H., Suárez, E., Rodríguez, S., Durán, J., & Cortez, V. (2007). Zespół Cornelia de Lange. Gaz Med Bol.